Termik santral nedir?
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte insanoğlunun gerek evde gerekse de endüstriyel üretim bantlarında makinelere bağımlı hale gelmesi, giderek artan bir elektrik ihtiyacının oluşmasına neden olmuştur. Termik santraller insanların özellikle kent yaşamında her geçen gün daha da artan elektrik ihtiyacını karşılamak için günümüzde dünyanın dört bir yanında çalışıyor. Termik santrallerin bu kadar yaygın kullanılmasının en önemli nedeni, aynı kapasite ile elektrik üreten “hidroelektrik” santrallerine nazaran üç kata kadar daha ucuz maliyetli olmalarıdır. Jeotermik, nükleer, rüzgar veya termik elektrik santralleri kurulacağı bölgedeki doğal kaynakların zenginliğine göre seçildiği gibi aynı zamanda elektrik üretim maliyetleri de göz önünde bulunarak seçilir.
Doğal enerji kaynaklarını kullanarak çalıştırılan motorlardaki alternatörler yardımı ile elektrik üreten santrallerin tamamında alternatör ile transformatör prensibi kullanılır. Termik santrallerde de kullanılan transformatör ve alternatörler sürekli bakım istediği için bu tür elektrik üretiminde “işletme masrafları” daha yüksek olur. Üretim aşamasında büyük oranda tasarruf sağlayan termik santrallerin işletme masraflarının yüksek olmasını sağlayan etkenlerden bir diğeri de, santralin kullandığı yakıtın pahalı olmasıdır. Günümüzde birçok ülkede kurulmaya başlanan nükleer termik santraller ise geleceğin enerji kaynakları olarak isimlendirilmektedir. Bir nükleer termik santralin kurulum masrafları ise yaklaşık olarak ortama seviyedeki bir hidroelektrik santralinin kurulum masraflarına eşittir.
Jeotermik santraller de yeraltı kaynaklarının bulunduğu bölgeler için ideal elektrik üretimi sağlamaktadır. Doğal yeraltı kaynaklarının ısı enerjisini kullanan jeotermik santraller, elektrik üretimi için yalnızca yeraltındaki termik enerjiyi kullanılır. Yeraltı kaynağının sahip olduğu termik enerjiyi verimli bir biçimde elektrik enerjisine dönüştüren jeotermik santrallerin kurulabilmesi için bölgenin yeraltı kaynaklarının yeterli niteliğe sahip olması gerekir. Dünya genelinde termik enerji düzeyinin yeterli olduğu yeraltı kaynaklarının her bölgede bulunmaması, jeotermik enerji santrallerinin yalnızca belirli bölgelerde kullanılabilmesine neden olmuştur. Teoride “tükenmez” bir enerji kaynağı olarak tanımlanan termik enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi, insanoğlunun enerji ihtiyacının en mantıklı ve işlevsel şekilde karşılanmasını sağlar.
Termik enerji santralleri her ne kadar sürdürülebilir enerji kaynakları olarak tanımlansa da bu santrallerin kullanılması oldukça güçtür. Son derece dikkatli bir çalışma gerektiren termik enerji santrallerinin yüksek mühendislik kullanılarak inşa edilmesi şarttır. Günümüze dek birçok bilim insanı yanardağların püskürmelerinden esinlenerek bu doğal kaynağından elektrik üretmek üzerine çalışmalar yapmıştır. Ancak kağıt üzerinde çok verimli bir termik enerji kaynağı olarak görülen yanardağlardan elektrik üretilmesi günümüz teknoloji ile mümkün görünmemektedir. Buna rağmen yanardağ patlamalarından arta kalan yüksek sıcaklıktaki kayaların bir termik enerji kaynağı olarak kullanılmasına yönelik umut verici çalışmalar yapılmaktadır.