Torquato Tasso kimdir?

İtalyan şair Torquato Tasso 1544 yılında Sorrento’da dünyaya geldi. Ozan ve saray adamı Bernardo Tasso’nun oğludur. Öğretmeni Ferrante Sanseverino ile birlikte babasının sürülmesi, annesinin ölümü, durmadan yer değiştirmesi çocukluğunun mutsuz geçmesine neden oldu.

Torquato Tasso Napoli’de Cizvitlerin yanında yetişen ünlü şair, Latince ve Yunanca öğrendi. 1554 yılında Roma’ya, daha sonra Bergamo’ya, 1557 yılında Urbino’ya, 1559 yılında da ilk şiirlerini yazdığı Venedik’e gitti. 1560 yılında gittiği Padova’ da, üniversitenin hukuk, hitabet ve felsefe derslerini izledi. 1562 yılında Fransız şövalye romanlarındaki konuları işleyen Rinaldo adlı ünlü şiirini yazdı. Yapıt, büyük bir başarı kazandı. 1565 yılında öğrenimini tamamlayarak Ferrara’da Kardinal Luigi d’Este’e bağlandı. Bir süre öz ve biçime ilişkin sorunlarla ilgilenen Tasso, vardığı sonuçları 1567-1570 arasında yazdığı “Discorsi dell’Arte Poetica et in Particolare del Poema Heroico” (Şiir Sanatı ve Özellikle Epik Şiir Üzerine Dersler) adlı üç makalede topladı. 1572 yılında kardinalin kardeşi, Dük II. Alfonso’nun himayesine girdi. Ferrara dükü, Tasso’yu iyi karşıladı ve şair özgürce çalışma imkanı buldu. 1573 yılında “Aminta” adlı pastoral dramını oynattı ve Godefroi de Bouillon yönetimindeki ilk Haçlıların Kutsal Yerleri ele geçirmelerini yirmi bölümden oluşan destansı bir anlatı biçiminde dile getirdiği Gerusalemme liberata ’yı 1575’de bitirdi.

Bunun yanı sıra kuruntulara kapılan ve melankolik, tedirgin bir insan haline gelen ünlü şair Tasso kendine sürekli olarak eziyet edildiğine inanıyordu. 1576 yılında Gerusalemme liberata nın haberi olmadan basıldığını öğrenince tedirginliği daha çok arttı. Kutsal girişimlere, insan tutkularının betimlenmesini kattığı için dine saygısızlık ettiğinden korkan İtalyan şair, Papalığın kendisini cezalandıracağını düşünüyordu. Bu yüzden Tasso, yoksulluk içinde, şehir şehir İtalya’ yı dolaştı. 1579 yılında Ferrara’ya geri döndü. Saray tarafından kötü karşılanınca öfkelendi, bunun üzerine dük, Tasso’yu Sant’Anna Hastanesi’ne kapatmak zorunda kaldı. Bazı kaynaklar bu önlemin, Tasso ile dükün kız kardeşi Leonora d’Este arasındaki aşkı engellemek için alındığı söylenmetedir. Yedi yıl boyunca hastanede kalan Torquato Tasso, edebiyat çalışmalarını ve özellikle de epik şiirini gözden geçirmeyi sürdürdü. 1586 yılında Mantoya dükünün isteği üzerine serbest bırakıldı. Serbest bırakıldıktan sonra dini şiirler yazdı.

1593 yılında pek az başarı kazanan “Fethedilmiş Kudüs” adlı eserini yayımladı. Bununla birlikte ozanı parlak bir biçimde yüceltmek isteyen papa eski gelenekler uyarınca ona Capitolino’ da taç giydirme kararı aldı. Ancak Roma’ya hasta olarak gelen Torquato Tasso törenden önce Sant’Onofrio Manastırı’nda 25 Nisan 1595 tarihinde öldü.

Şairin bütün yeserleri arasında sadece “Gerusalemme liberata” adlı eseri değerini korudu. Bu ünlü yapıt, Tasso’yu büyük epik ozanlar arasına soktu ve adını ölümsüzleştirdi. Bu eser son kahramanlık manzumesi ve Rönesans devri İtalyan şiirinin son anıtıdır. Tasso’nun yapıtı, biçimin güzelliği ve yazılış ustalığıyla etkileyicidir. Öykülerin ve kişilerin çok sayıda ve çeşitli olmasına karşın, eylem birliği sürekli olarak göz önünde tutulmuştur.