Transit ticaret nedir ve nasıl yapılır?

Transit ticaret, kısaca açıklamak gerekirse, bir ürünü başka bir ülkeden satın alıp, kendi ülkemizin gümrük sahasına sokmadan başka bir ülkeye satmaktır. Transit ticarete konu olan mallar herhangi bir vergi ve harca tabi değildir. Aldığımız malları ülkemize getirip, gümrüklü antrepolara indirerek başka bir ülkeye satarsak, antrepo beyannamesi düzenlememiz gerekir.

Bu ticarette, malı aldığımız ülkedeki firma bize fatura kesmeli, bizde malı sattığımız ülkedeki müşterimize faturamızı kesmeliyiz. Müşterimize keseceğimiz fatura, İngilizce ve KDV ilave edilmeden kesilmelidir. Ülkemizde kazancımızın vergilendirilmesi amacıyla, kesilecek Türkçe faturanın da, KDV siz olarak düzenlenmesi esastır. Alırken KDV ödemediğimiz için, satarken de ihracat yaptığımız için KDV bu faturalarda yer almayacaktır.

Transit ticaret, bir ticaret şekli olup, ihracat ve ithalat rejimlerine tabi değildir. Bu yüzden herhangi bir şekilde gümrük beyannamesi düzenlenmez. Bu ticaret şekli vergi resim harç istisnasına tabidir. İthalat ve ihracatta uygulanan tüm ödeme şekilleri, transit ticarette de uygulanabilir. Yani peşin ödeme, akreditif, LC ödeme, vesaik karşılığı gibi ödeme şekilleri kullanılabilir.

Ülkemizde yerleşik olarak, vergiye tabi çalışan, esnaf odalarına kayıtlı tüm gerçek ve tüzel kişiler transit ticaret yapabilir ve transit taciri olarak adlandırılır.  Transit tacirin malı aldığı satıcıya yaptığı ödeme alış bedeli, alıcıdan tahsil ettiği bedel ise, satış bedeli olacaktır. Bu bedeller ihracat ve ithalattaki ödeme şekillerinden biri ile alış ve satış faturalarının ibrazı ve yazılı talimatla banka kanalıyla ödenmelidir.

Uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile ithalat ve ihracatın yapılması yasak olan ülkelerle transit ticaret yapılamaz.

Transit ticarette, başka ülkeden alınan mallar millileştirilmeden başka ülkelere satılır. Malın satıcıdan alınıp alıcıya ulaşması ile gerçekleşen bu ticarette malın hangi yerlerden sevk edildiğinin bir önemi yoktur. Sadece sevk evrakları malın girdiği ve çıktığı ülke mevzuatlarına göre düzenlenmelidir.

Ülkemizde birçok gerçek ve tüzel kişi transit ticaret yolu ile ticaret yapmaktadır. Mevzuatları gereği ihracat ve ithalattan kolay olan bu sistem, yine de ülkemize döviz kazandırmaktadır. Kolay gibi gözükse de, aslında dikkat edilmesi gereken bir çalışmanın ürünüdür.