Türkiye’nin matematik konumu nedir, sonuçları nelerdir?

Türkiye 36° – 42° Kuzey paralelleri ile 26° – 45° Doğu meridyenleri arasında yer almaktadır. Türkiye’nin güneyi ile kuzeyi arasındaki kuş uçuşu mesafe 666 km’dir. Türkiye’nin sahip olduğu matematiksel konum beraberinde birtakım sonuçlar getirir.

1. Türkiye Kuzey Yarım Küre ülkesidir. Buna bağlı olarak güneyden kuzeye doğru gidildikçe aşağıda verilen değişimler gözlemlenir:

• Çizgisel hız azalır.
• Alacakaranlık süresi artar.
• Güneş ışınlarının düşme açısı daralır.
• Deniz suyu sıcaklığı, buharlaşma ve tuzluluk oranı azalır.
• Gece – gündüz süre farkları artar.
• Ortalama sıcaklıklar azalır.
• Kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı azaltırken, güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı arttırır.
• Gölge boyları uzar.
• Kalıcı kar alt sınırı, orman, tarım ve yerleşme üst sınırı deniz seviyesine doğru azalır.

2. Türkiye orta kuşakta yer alan bir ülkedir. Buna bağlı olarak;

• Güneş ışınlarını dik açı ile alamaz.
• Gölge boyu sıfır olamaz.
• Dört mevsim özellikleri yıl içinde belirgin olarak yaşanır.
• Batu rüzgarları kuşağında yer alır.
• Cephesel yağışlar etkilidir.
• Akdeniz iklim kuşağında yer alır.

3. Türkiye Kuzey yarımkürenin orta kuşağında yer alır. Buna bağlı olarak;

• Yerel saatle 12:00’de cisimlerin gölge yönü daima kuzeyi gösterir.
• Dağların güney yamaçları bakı etkisindedir. Bu duruma bağlı olarak güney yamaçlarda kalıcı kar alt sınırı, orman, yerleşme ve tarım üst sınırı daha yüksekte kalır.
• En yüksek sıcaklıklar Temmuz – Ağustos, en düşük sıcaklıklar Ocak – Şubat aylarında görülür.

4. 26° – 45° Doğu meridyenleri arasında yer aldığı için;

• En doğusu ile en batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır.
• Kışın 30° Doğu meridyeninde yer alan İzmit’in (II. saat dilimi) yerel saatini ortak olarak kullanırken; yazın enerji tasarrufu sebebi ile, ileri saat uygulamasına geçilir ve 45° Doğu meridyeninde yer alan Iğdır’ın (III. saat dilimi) yerel saati ortak saat olarak kullanılır.