Tutkal nedir?

Birçok farklı maddeden üretilen gerecin birbirine yapıştırılmasına kullanılan tutkal, sıcak ya da soğuk olarak kullanılabilen bir maddedir. Dünya genelinde yüzyıllardır farklı şekillerde kullanılan tutkal, birçok alanda insan ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamıştır. Günümüzde sprey olarak da kullanılabilen modelleri bulunan tutkalın dekorasyondan ambalaj sanayine çok geniş bir alanda kullanımı söz konusudur. Birçok insanın tutkal denince aklına gelen ilk şey, ahşap yüzeylerin birbirine yapıştırılmasında kullanılan kimyasal maddedir. Hayvansal dokulardan elde edilen bir madde olan tutkal günümüzde kimyasal maddeler ile de karıştırılarak kullanılsa da, aslında organik bir yapıya sahiptir.

Protein Kolloidleri olarak isimlendirilen hayvansal doku parçacıklarından oluşan tutkal, insanlık tarihi boyunca pek çok farklı biçimde elde edilmiştir. Uzak Doğu’dan Amerika’ya çok geniş bir coğrafyada kullanılan tutkal, gemicilikten mimariye birçok alanda kullanılmıştır. Eritilerek doğrudan yapıştırılmak istenen yüzeye uygulanan türevleri de bulunan tutkal çeşitleri günümüzde “Solventli ve Solventsiz” olarak temel iki gruba ayrılmaktadır. Solvent içerikli kimyasal maddelerin kanser yapıcı etkileri üzerine son yıllarda yapılan çalışmalar, mümkün olduğunca Solventsiz tutkal ürünlerinin kullanılmasını teşvik etmektedir.

Tutkal türleri uygulama ve dayanıklılık açısından farklı türlere ayrılsa da genel olarak yapıştırıcı özellik, tutkal karışımında kullanılan bir sıvının buharlaşması ya da ani şekilde katı hale geçmesiyle sağlanır. Tutkal tek bileşen kullanılarak üretilebileceği gibi iki ya da daha fazla bileşenin bir araya gelmesi ve kimyasal tepkimeye girmesiyle de uygulanabilir. Polyizosyanat reaksiyonlar sonucunda yapıştırma özelliği sağlayan çok bileşenli tutkal türleri bulunduğu gibi kullanılacak yüzeye göre daha basit bileşenlerden oluşan türevleri de bulunur.

Aktivatör ile katalizörlerin bir araya gelmesiyle kimyasal reaksiyon oluşturması sonucu yapışma özelliği sağlayan tutkal türleri, daha çok mukavemetin önemli olduğu alanlarda kullanılır. Oda sıcaklığında günlerce süren “kürlenme” süreçlerinin de görüldüğü tutkal türleri bulunduğundan, modern endüstride kullanım alanına göre çok fazla tutkal türevi kullanıldığı söylenebilir. Zamk, Japon Yapıştırıcısı, lehim başlığı gibi farklı isimlerle tanınan birçok yapıştırıcı türevi tutkal ailesinin mensuplarıdır. Siyanoakrilat bir yapıştırıcı olan Japon Yapıştırıcısı terimi, yakın geçmişte satıcıların üzerindeki yazılar nedeniyle ortaya çıkarttığı bir isimden gelmektedir. Hızlı sertleşme ya da buharlaşmanın gerekli olduğu alanlarda kullanılmak üzere 3-4 saniye içinde yapışma sağlayacak kimyasal reaksiyonu gerçekleştirebilen tutkal türleri de mevcuttur. Bu tür tutkallar genel olarak reaktif veya kontak yapıştırıcı olarak adlandırılır.

Rahnansaika