Üç aylar nedir?
Recep, şaban ve ramazan aylarına üç aylar denmektedir. Bu aylarda Müslümanlar oruç tutmaya başlarlar. İbadetlerine ağırlık verirler. Her ayın kendisine göre bir manası vardır.
Üç aylar dediğimiz bu ayların dinimizde son derece önemli bir yeri vardır. Müslümanlar bu ayları büyük bir özlem ile bekler ve bu ayları değerlendirmek için büyük çaba gösterirler. “Mübarek üç aylar” diye bilinen Recep, Şaban ve Ramazan aylarının Müslüman toplumlarda özel bir yeri vardır. Şüphesiz ki bu durum “onbir ayın sultanı” diye herkes tarafından bilinen Ramazan ayının çekim kuvvetinden dolayıdır. Hicri takvimin 7. ve 8. ayları olan Recep ve Şaban aylarının diğer aylar arasında önemleri Ramazan ayından daha önce gelmeleri ve böylece hazırlık dönemi olmaları sebebi iledir.
Buhari’nin naklettiği hadise göre, Peygamber efendimiz, mübarek üç aylar için, “Recep Allah’ın ayı, Şaban benim ayım, Ramazan ise ümetimin ayıdır” buyurmuşlardır.
Resulullah, Ramazan ayı dışında en fazla Recep ve Şâban aylarında oruç tutmuşlardır. Recep ayı girdiğinde de, “Allah’ım, bize Recep ve Şaban’ı mübarek kıl ve bizi Ramazan’a ulaştır” (Keşfu’l Hafa) diye dua etmiştir.
Recep ayı üç ayların birinci ayıdır. Hazırlanmak ve yüceltilmiş, içine ikramlar konulmuş anlamına gelmektedir. Arapça kökenli bir sözcük olan Regaib pek çok ihsan anlamında olan “ragibe” kelimesinin çoğul şeklidir. Bu mübarek gecede Allah-u Teala büyük rahmeti ile tecelli edip sonsuz mağfireti ile insanlara muamelede bulunduğundan dolayı bu aya regaib ismi verilmiştir.
Recep ayının önemli kılan önemli bir hususta 27. Gecesinin Miraç Kandili olmasıdır. Kelime anlamı merdiven, yükselecek yer olan Miraç aynı zamanda yükselecek manasına da gelmektedir. Miraç gecesinde Peygamber efendimiz Mekke’de bulunan Mescid-i Haram2dan Medine’de bulunan Mescid-i Aksa’ya ve oradan da göklerin derinliklerine yükselip ruhen Allah’ın huzuruna mucizevi bir şekilde çıkmıştır.
Üç ayların ikinci ayı Şaban ayıdır. Şaban ayı genellikle hayır ayı olarak bilinir. Şaban kelimesinin anlamı “dağılan”, “saçılan” demektir. Şaban ayını önemli kılan husus Berat Kandili’nin bu ay içerisinde yer almasıdır. Berat sözcüğü, isnat edilen suçlardan, borçtan ve her türlü sıkıntıdan kurtulmak anlamına gelmektedir. Bu mübarek gecede kutsal kitabımız Kuran-ı Kerim bir bütün halinde indirilmeye başlanmıştır.
Buhari’nin rivayetine göre; Âişe validemiz buyuruyor ki: Resulullahın, hiçbir ayda, Şaban ayından daha çok oruç tuttuğunu görmedim. Bazen Şabanın tamamını oruçla geçirirdi.
İbn-i Mace’nin rivayetine göre: Üç ayların son ayı ramazan ayıdır. On bir ayın sultanı diye tanımlanan bu ay en faziletli aydır. Bu kutsal ayda Kur’an-ı Kerim indirilmeye başlanmış ve ay boyunca oruç tutmak bütün Müslümanlara farz kılınmıştır.
Kuran’ın indirilmeye başlandığı Kuran-ı Kerim’deki ifadesiyle bin aydan daha hayırlı olan “Kadir Gecesi” bu ay içerisinde bulunmaktadır.
Ramazan ayında rahmet kapıları tamamen açılır, Cehennem kapıları ise kapanır, şeytanlar bağlanır. Bu mübarek ayda bulunan Kadir gecesi, bin aydan daha kıymetlidir. Bu mübarek gecenin hayrından mahrum kalan, her hayırdan mahrum kalmış sayılır.
Tirmizi bu ay ile ilgili şunları ifade etmiştir: Ramazan-ı şerifte, oruç tutmak çok sevaptır. Özürsüz oruç tutmamak büyük günahtır. Hadis-i şerifte, Özürsüz, Ramazanda bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl boyu oruç tutsa, Ramazandaki o bir günkü sevaba kavuşamaz.
Ama dini bir mazeret varsa oruç tutmamak günah olmaz.