Uçuk nedir, neden oluşur?

Uçuk vücutta ortaya çıkmadan önce kaşınma, yanma ve sızlama gibi belirtiler verir. Bundan sonra bölgede şişme, kızarma ve su toplama gibi belirtiler gösterir. Bu süreçte kişiye ağrı ve acı verip, kişinin yaşam kalitesinin bozulmasına sebep olur. Uçuk oluşumu çoğunlukla ağız ve burun delikleri çevresinde Herpes simplex adı verilen virüsün sebep olduğu, fiziksel sorunlarla birlikte, acı veren bir sorundur. İnsanlar % 80 oranında yaşamlarında bir kez olsun uçukla karşı karşıya kalırlar. Bu yapılan araştırmalarla belirlenmiştir.

Uçuk belirtileri ve aşamaları nedir?

Uçuk çıkmadan bir gün bölgede karıncalanma, yanma, gıdıklanma, sızlama ve kaşınma gibi hisler meydana gelir. Bu belirtilerden sonra kızarma, şişme ve içinde sıvı dolu kabarcıkların oluşumu izlenir. Bu oluşumlar kişiye konuşurken, gülerken ve hareket ederken acı vermeye başlar. Kabarcıkların patlaması sonucunda ülserleşme meydana gelir. Bu sırada kişinin hissettiği acıda artar. Üzerinin kabuklanmaya başlamasıyla birlikte uçukta küçülme meydana gelmeye başlar. İyileşme sürecinde uçuktaki kabuk düşer, deri gerginleşir ve kuru bir hale gelir.

Uçuk neden oluşur ve nasıl bulaşır?

Uçuk insanlara önce virüsler aracılığıyla bulaşır. Bu oluşumların bulaşıcı özelliği vardır. Ön belirtilerin görülmesiyle birlikte bulaşıcılık özelliği aktifleşen uçuk, açık yaranın kapanmasına kadar geçecek sürede bulaşıcılığını sürdürür. Uçuk insanlarda kişiden kişiye çatal, bardak, havlu, kaşık gibi eşyaların ortak kullanımından bulaşacağı gibi, öpüşmeyle de bulaşabilir. Uçukla temas etmek zorunda kalan kişiler, ellerini vücutlarındaki başka bölgelere sürerse, buralarda da uçuk çıkmasına sebep olurlar.  Herpes simplex virüsü insanlarda genellikle çok küçük yaşlarda yerleşerek, etkisini gösterir. Bunun nedeni ailede uçuklu olan kişilerin çocuklarla sürekli olarak temas halinde olmasıdır. Önceleri hafif kızarıklık şeklinde başlamış olan oluşumlar, ağız içinde, diş etlerinde ve dudaklarda enfekte olur. Cildi hassas olan kişilerde ise, daha ciddi enfeksiyonlara sebep olabilirler. Uçuk yüzünden bulaşan virüslerden yeni doğan bebeklerde ölümler bile tespit edilmiştir.

Uçukta nelere dikkat edilmelidir?

• Uçuğa elle temas edilmemelidir. Temas edilme zorunluluğu olursa, ellerin iyi yıkanması gerekmektedir.
• Uçuk olursa gözlerle temastan kaçınılmalıdır. Özellikle kadınların makyaj yaparken ve temizlerken dikkatli olması gerekir.
• Uçuk olması durumunda bebekler ve çocuklarla temas edilmekten kaçınılmalı.
• Uçuklu kişinin kullanmış olduğu bardak, havlu, kaşık ve çatal gibi eşyaların ayrılması gerekir.
• Uçuk ve çevresindeki bölgeyle oynanmamalıdır.

Uçuk neden tekrarlar?

Herpes simplex virüsü vücuda girdikten ve uçuk oluşumu yaptıktan sonra, bölgede bulunan sinire yerleşir. Burada sakin bir şekilde bekleyerek, vücudun yeniden zayıf bir hale gelmesine kadar dururlar. Bu yüzden sürekli olarak bağışıklık sistemi zayıf düşmüş olan kişilerde tekrarlama özelliği gösterirler.

Uçuk nasıl geçer?

Uçuğun oluşmasına sebep olabilecek etkenlerden uzak durulması faydalı olur. Stres kaynaklarından uzak durma, vücudun yeterince dinlenmesi ve gevşemesinin sağlanması uçukların hem zayıflamasına hem de tekrarının önlenmesi için yardımcı olur. Uykusuz kalma ve yorgunluk kişiyi zayıf düşüreceğinden, bunlara dikkat edilmelidir. Güneşli olan havalarda cildin güneşten koruması gerekir. Gerektiği takdirde güneş kremi kullanılması ve şapka takılması gibi önlemler alınması gerekir. Uçuğun ön belirtileri olursa, bölgeye antiviral kremler sürmeli ve korunma sağlanmalıdır. Bu halde uçuğun etkisi daha az olur. Bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler gerektiği takdirde, doktorlarına danışarak antiviral tabletlerle korunmayı sağlamalıdır. Ayrıca kişiler beslenme düzenine dikkat etmelidir. Bazı besin maddeleri uçuk oluşumlarını azaltırken, bazı besinler uçuğun tekrarına yani yeniden çıkasına yardımcı olduğu bilinmektedir. Besinler içinden patates, balık, tavuk, süt gibi lisin içerenler uçuk oluşmasını azaltırken, üzüm, bira, mısır gevreği, çikolata gibi besinler arjinin içeriğiyle uçukları arttırır.