Ürik asit oranı neden önemlidir?
Ürik asit parçalanan pürinler nedeniyle oluşan, böbrekler kanalıyla idrar yolundan atılan bir maddedir. Kanda olan ürik asit miktarı, proteinler ve ürat monosodyum tuzu şeklinde bulunur. İnsanlarda olan fazla ürik asit, idrar yoluyla dışarı atılır. Gut hastalığı olanlarda ürik asit oranı da yüksek olur. Artan ürik asit miktarı, böbrek taşlarından ürat oluşmasına neden olur. Kandaki ürik asit, karaciğer ve bağırsakta üretilip kullanılmaktadır. Üretim miktarı alınan gıdalara ve bunların içeriğine bağlı olarak değişim gösterir. Sağlıklı bir yetişkinde bulunan ürik asit miktarı yaklaşık olarak 750-1500 mg’dir. Bu oranın her gün % 45-75 oranı sürekli olarak yenilenir. Erkeklerde görülen ürik asit oranı, kadınlardan daha yüksek çıkar. Bu maddenin yüksek oranda olması, organlarda bozulmalara neden olur.
Ürik Asit oranı nasıl tespit edilir?
Kanda bulunan ürik asit miktarını tespit etmek için, kan testi yapılır. Test yaptırırken dikkat edilmesi gerekenler, 10-12 saat boyunca aç kalmak, öncesinde 2-3 gün boyunca pürin bakımından zengin gıdaları tüketmemek, alkollü ve yağlı besinleri mümkün olduğu kadar azaltmaktır. Ayrıca son 24 saatte içinde kortizonlu ilaçları, iltihap önleyici ilaçları, C vitamini ve glikoz içeriğine sahip ilaçları kullanılmamak gerekir. Bu etkenler kandaki ürik asit düzeyini etkiler. Gut hastalığı için önem taşıyan bu inceleme, diğer hastalıkların da tedavisine de katkı sağlamaktadır. Lösemi, kanser türleri ve tiroit hastalıklarında ürik asit oranı yükselmektedir.
Ürik Asit Klirensi nedir?
Vücudun 24 saate sürece dışarıya attığı idrar miktarı ve kanda bulunan ürik asit oranının değerlendirilmesini sağlayan testle belirlenen orana denir. Yapılan testle böbreklerin bu bileşiği vücuttan atabilme özelliği tespit edilir. Sağlıklı bir insanın dakikada 7-12 cc bileşiği vücut dışına idrarla atabildiği kabul edilir. Ürik asit klirensi genellikle, böbrek hastası olan kişilerde azalırken, ilaçların kullanımı ve lösemi gibi hastalıklarda ise artar. Bu maddenin oranı normal değerde bulunan kişilerin böbrek işlevlerinde bir bozukluk bulunmaz.
İdrarla atılan Ürik Asit değeri
İdrarda olan değerlerin tespit edilmesi, hastalıkların erken tanısı açısından faydalı olur. Böbrek yetmezliği yaşandığında düşük çıkan değerler, lösemi hastalığı, hemolitik kansızlık, zatürre ve tümörlerde idrardaki olan değerler yüksek çıkar. Yapılan tahlilden önceki 24 saat içinde et tüketmemek daha sağlıklı sonuç alınmasını sağlar.
Kanda Ürik Asit değeri neden yükselir?
Kanda bulunan değerlerin artması, vücudun daha fazla üretime geçmesi ve idrarla atılan değerin yetersiz oranda olmasıyla açıklanabilir. Sadece ürik asit yönünden zengin içeriğe sahip olan gıdaları tüketmek, kanda olan oranları tek başına yükseltmeye yetmez. Gut hastalarında bu değer daha çok doğumdan kaynaklanan enzim eksikliklerinden yükselmektedir. Kemik iliğinin fazla çalışması, B12 vitamininin eksikliğindeki kansızlıklarda, alyuvar sayılarının yükselmesi nedeniyle ve Akdeniz anemisi hastalığında kanda ürik asidin arttığı görülür. Bu artış yanıklarda, travmalarda ve tümör tedavilerinde oluşan doku yıkımlarında fazla olur. Böbrek yetmezliklerinin olduğu durumlarda ise, oranda azalma olur. Bazı idrar söktürücü, salisilat ve levodopa gibi ilaçların kullanımı bu değerleri azaltabilir. Fruktoz içeren besinlerin tüketilmesi de, kanda olan ürik asit değerlerini yükseltir.
Ürik Asit artış sebepleri nedir?
- Et gibi ürik asit değeri yüksek gıdalarla beslenme
- Gut hastalığı
- Lenfom, polisitemi gibi rahatsızlıklar, paratiroit bezinin aşırı çalışması sebebiyle
- Apse, yanık ve tümör oluşumlarında
- Hemolitik anemiler
- Sedef hastalığı
- Radyoterapi ve kemoterapi alanlarda
- Menopoz döneminde
- Mısır ekmeği ve domates çekirdeği tüketiminde
- Kurşun zehirlenmesinde
- İnsülin direncinde, karaciğerin yağlanmasında, kalp damar rahatsızlıkları ve şişmanlık sorunlarında
Kandaki Ürik Asit değerini düşürecek besinler nelerdir?
- Süt ve süt ürünleri, yoğurt ve ayran tüketilmesi
- Alkol tüketimini kesip, bol su içmek
- C vitamini içeren besinleri tüketme
- Kafein içeren gıdaları tüketme
- Protein alımını azaltarak, sakatat tüketmeme
- Mantar, ıspanak ve karnabahar tüketimini azaltmak ürik asit oranını düşürecektir.