Vasfi Mahir Kocatürk kimdir?

Güzel yurdum, dağları
Uzaktan göresim gelir
Keskin esen yellerine
Kendimi veresim gelir.

Mısraları ile hafızalarımızda yerini alan Vasfi Mahir Kocatürk 1907 yılında Gümüşhane’de dünyaya geldi. Babası, Gümüşhane’nin yerlilerinden biri olan Arif Efendi idi. Memur olan babasını I. Dünya Savaşı sırasında kaybeden Kocatürk’ün çocukluğu Gümüşhane’de geçti, daha sonra ailece İstanbul’a göç ettikleri için ilköğrenimini İstanbul Koca Mustafa Paşa Numune Mektebi’nde tamamladı. 1921 yılında Darüşşafaka’ya girdi ve lise öğrenimini bu okulda tamamladı. Mülkiye’de yüksek öğrenimi gören Kocatürk 1930 yılında buradan mezun olarak öğretmenliğe başladı.

Vasfi Mahir Kocatürk Ankara, Edirne, Kastamonu, Malatya ve Eskişehir Liselerinde edebiyat öğretmenliği, Malatya ve Eskişehir Lisesi’nde okul müdürlüğü yaptı. 1927 yılında yazı hayatına başlayan Vasfi Mahir Kocatürk ilk olarak şiir yazdı. Yedi Meşaleciler diye anılan grup içinde yer almış, o zamana kadar yazdığı şiirleri de 1928 yılında Yedi Meşale adlı ortak kitabın “Dağların Derdi” başlıklı bölümünde yayımlanmıştır. Edebî faaliyetlerini bu grubun yayın organı olarak çıkarılan Meş’ale mecmuasıyla Muhit, Varlık, İctihad, Hayat gibi dönemin önde gelen kültür ve sanat dergilerinde sürdürmüştür.Temiz bir dille ve daha çok hece vezni ile yazdığı şiirlerine uzun bir süre ara vermiş ve Türk edebiyatı ile ilgili tetkiklerle uğraştı.

1944 yılında İstanbul’a yerleşti. Haydarpaşa Lisesi’nde öğretmenlik, Darüşşafaka’da ise okul müdürlüğü yaptı. 1948 yılında Vasfi Mahir Kocatürk Milli Eğitim Bakanlığı’nda müfettiş oldu, bir yıl sonra İzmir’e tayin edildi.
1950 yılında Gümüşhane milletvekili olarak siyasete giren Kocatürk, 1954 yılında seçimi kaybedince siyaseti bıraktı. Bu tarihten sonra Gazi Eğitim Enstitüsü’nde öğretmenlik yaptı. Türk edebiyat tarihi alanında çalışmalara yoğunlaşan Vasfi Mahir Kocatürkün “Türk Edebiyat Tarihi” adlı eseri üzerinde çalışmaktayken 17 Temmuz 1961 tarihinde Ankara’da kalp krizi geçirerek vefat etti.

Önceleri epik şiirler, sonra hece ölçüsüyle, halk şiiri geleneğinden yararlanarak âşık tarzı şiire yazan Kocatürk, fedakârlık, milli duygular, kahramanlık, vatan ve millet sevgisi gibi temalar işledi. Manzum oyunlar, çocuk hikâyeleri yazdı. Divan adında bir de dergi çıkardı. Kocatürk antolojiler derledi.

Şiirlerinde dönemin hâkim temayüllerine uyarak hece veznini kullanmış olan Vasfi Mahir söyleyiş itibariyle bir yandan halk şiirinin, diğer yandan da Nâmık Kemal’deki tok ve gür sesin etkisinde kalan bir şair olarak göze çarpmaktadır. Konularını ise aşk, tarih ve vatan sevgisi şeklinde özetlemek mümkündür. Ferdî ıstırapları işlediği şiirlerinde sağlam mısra yapısını yakalayabilen ünlü şair Vasfi Mahir Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki milliyetçilik havasını yansıtan epik şiirleriyle Enis Behiç Koryürek’in devamı izlenimini vermiştir.

Vasfi Mahir Kocatürk şiir kitaplarının yanı sıra dünya edebiyatı¬nı tanıtıcı kitaplar, liseler için edebiyat ders kitapları, çocuk yayınları ile bazı tercüme eserler yayınla¬dı. Öğretmenlik mesleğini konu edinen “Öğret¬menin Ruhu”, padişahların hayatlarını, kahramanlıklarını anlatan “Osmanlı Padişahları” adlı kitapları; deneme yazı¬ları, hikâyeleri, makaleleri, bulunmaktadır.

Eserleri
Şiir Kitapları
1. Tunç Sesleri (1935)
2. Geçmiş Geceler (1936)
3. Bizim Türküler (1937)
4. Ergenekon (1941)
5. Hayat Şarkıları (1965)
Manzum Oyunları
1. On Inkılap (1933)
2. Yaman (1933)
3. Sanatkar (1965)
Araştırma-İnceleme Eserleri
1. En Güzel Türk Manileri (1933)
2. Lafonten Hikayaleri (1934)
3. Fransız Edebiyatı (1934)
4. Şâheserler Antolojisi (1 cilt, 1934-1939)
5. Yeni Türk Edebiyatı (1936)
6. Divan Şiiri Antolojisi (1947)
7. Osmanlı Padişahları (1949)
8. Metinlerle Türk Edebiyatı I, II, III (1952)
9. Türk Edebiyatı Şâheserleri (1955)
10. Tekke Şiiri Antolojisi (1955)
11. Metinlerle Edebiyat (1955)
12. Namık Kemal (1955)
13. Şiir Defteri (1958)
14. Hikâye Defteri (1958)
15. Namık Kemal’in Şiirleri (1959)
16. Ziya Paşa’nın Şiirleri (1959)
17. Saz Şiiri Antolojisi (1963)
18. Türk Nesri Antolojisi (1963)
19. Meşhur Beyitler (1963)
20. Türk Edebiyat Tarihi (1964)
21. Türk Edebiyatı Antolojisi (1967)
Çevirileri
1. La Fontaine’den Hikâyeler (1934)
2. Şarkılar Kitabı (Heinrich Heine, 1948)
3. Elem Çiçekleri (Baudelaire, 1957)