Veraset ve intikal vergisi nedir?

Veraset ve intikal vergisi karşılıksız ya da bedelsiz olarak elde edilen serveti arttırıcı unsurlardan alınan bir vergidir. Yani bu servet üzerinden alınan bir tür servet vergisidir. Bu vergi türü dolaysız vergilerden biridir. Vergi mükellefinin vergi yükü başkalarına devredilmiyorsa, vergisini kendisi ödüyorsa buna dolaysız vergi adı verilir.

Kişiler mirasla, vasiyetle ya da buna benzer sebeplerle servet elde ederlerse veraset ve intikal vergisi öderken, bağış ya da başka yollardan servet elde ettiklerinde intikal vergisini ödemek zorunlulukları vardır.

Veraset ve intikal vergisinin mükellefi veraset tariki ya da ivazsız bir şekilde mal elde eden kişidir.

Veraset ve intikal vergisi nerede tarh olunur?

• Veraset tarikiyle ölen kişinin, diğer hallerde tasarrufu yapan kişinin ikametgâhının bulunduğu yerlerde, hükmi şahıslarda ve diğer teşekküllerin merkezlerinin olduğu yerde
• Mal elde eden ya da malı bırakan kişinin ikametgâhı yabancı bir ülkedeyse, Türkiye’deki son ikametgâhlarının olduğu yerde
• Bu kişiler Türkiye’de ikamet etmediyse ya da ikametgâhları tespit edilemezse, maliyenin tayin edeceği vergi dairesinde tarh olunur.

Veraset ve intikal vergisinden muaf olanlar kimlerdir?

• Kamu idareleri, sosyal sigortalar kurumu, emekli ve yardım sandıkları, siyasi partiler, cemiyetler ve bunlara ait olan ya da aralarında kurmuş oldukları ve kurumlar vergisine tabi olmayanlar
• Hükmi şahıslara ait olan ve halkın istifadesi için araştırma, ilim, sanat, kültür, hayır, din, spor gibi gayelerle kurulan teşekküller
• Yabancı ülkelerin elçilikleri, konsolosları, bu devletin memurları, Türkiye’de resmi bir görev için bulunanlar veraset ve intikal vergisinden muaftır.

Ölüm miras ve vergi sistemi

Ölen kişinin borcu mal varlığından daha fazla olursa, varisler ölüm tarihinden itibaren mirası red edebiliyorlar. Bu süre içinde miras reddi yapılmazsa, varisler ölenin hem malvarlığını, hem de borçlarını kabul etmiş oluyorlar. Miras red edildiğinde, varisler ölen kişiden dul ve yetim aylığı alabilir.

Ölüm gerçekleştiğinde varislerin 4 ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi vermesi gerekir. Yine bu sürenin içinde Sulh Hukuk Mahkemesine ya da notere başvurarak veraset ilamı almaları gerekir. Veraset ilamı hangi kişinin ne oranda mirasçı olduğunu belirleyen mahkeme kararıdır. Bu karara göre mirasçılar veraset ve intikal vergisini öderler. Yani miraslarına düşen hisse kadar vergi ödemeleri gerekir.

Veraset ve intikal vergisinin istisna oranları da her yıl yeniden belirlenir. Yani belli bir orana kadar vergi ödenmemektedir. 2014 yılına ait veraset ve intikal vergisi istisnası 146 bin 306 TL dır.

Bu vergi istisnasından sadece ölenin eşi ve alt soyu yararlanabilir. Alt soyu ise çocukları, torunları, torunların çocukları gibi kişileri kapsar. Vergi istisnasından anne, baba ya da kardeşler faydalanamaz.

Eğer ölen kişinin alt soyu yoksa, sadece eşi bundan faydalanır. Eşin 2014 yılına ait olan veraset ve intikal vergisi istisnası ise 292 bin 751 TL olarak belirlenmiştir.

Veraset ve intikal vergisi nasıl hesaplanır?

• Ölen kişinin öncelikle mal varlığı belirlenir.
• Daha sonra mirasçıların hisselerine göre miras payları belirlenir. Bundan vergi istisnaları düşülür.
• Bu hisse oranına % 1 den başlayan ve % 10 a kadar çıkan tarifelerle vergi oranları hesaplanır.
• Veraset ve intikal vergisi tutarları her yıl Mayıs ve Kasım ayında olmak üzere, 3 yılda 6 taksit üzerinden vergi dairelerine ödenir.

Bağış, ödül ve ikramiyelerdeki vergi oranları

Bunlardaki vergi oranları farklı bir sisteme göre ödenir. 2014 yılında bağış, ikramiye ya da ödülle servet edinilen tutarların 3.371 TL sı vergiden muaftır.

Bankada bulunan nakit paranın paylaşımı nasıl olur?

Bankada ölene ait para varsa, bunun paylaşımında banka mirasçılardan parayı ödemeden önce veraset ve intikal vergisinin ödenmiş olduğuna dair bir tasdikname ister. Bu belgeyi ibraz edemeyenlerden % 5 oranında vergi kesintisi yapar.