Yakup Kadri Karaosmanoğlu kimdir?

Roman derken aklımıza gelen önemli yazarlardan biri Yakup Kadri Karaosmanoğlu’dur.
Mısır’ın başkenti Kahire’de 1889 yılında dünyaya gelen Yakup Kadri’nin babası Abdülkadir Bey, annesi İkbal Hanım’dır. Yakup Kadri’nin ailesi İstanbul’a yerleşince, o da eğitimine burada başladı. İlköğrenimini Manisa’da tamamlayan yazar, 1903 yılında İzmir İdadisi’ne kaydoldu.Edebiyata bu çağlarda büyük ilgi duyan yazar babasının ölümünden dolayı idadideki eğitimini tamamlayamadı. Annesi ile birlikte 1905 yılında Mısır’a döndü. Yakup Kadri Mısır’da Jön Türkler ile tanıştı.İskenderiye’de bulunan bir Fransız okulunda ve İsviçre Lisesi’nde eğitimine devam edip iki yıl sonra ortaöğrenimini tamamladı.
1908 yılında Yakup Kadri, ailesiyle birlikte İstanbul’a döndü, İstanbul Hukuk Mektebi’ne kaydolan yazar, okulu üçüncü sınıftan terk etti. Şahabettin Süleyman aracılığıyla 1909 yılında Fecr-i Âti topluluğuna katıldı. Bu yıl “Nirvana” adlı oyunu yazdı. Bu dönemde mensur şiirlerde yazan yazar, küçük öyküler de yazıyordu. Bir ara Bektaşi tekkesine devam etmiş ve onları gözlemleyerek “Nur Baba” romanını yazdı. Freud ve Bergson’dan etkilenen Yakup kadri ruh tahlillerine yer verdiği öyküler yazmaya başladı. 1913 yılında ilk öykü kitabı olan“Bir Serencam”’ı yayımladı.Bu sıralar ayrıca Peyam Gazetesi’nde yazılar yazdı. Bir süre de Üsküdar İdadisi’nde edebiyat ve felsefe öğretmenliği yaptı.

Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı’nda yaşanan olaylar Yakup Kadri’nin edebiyat anlayışını değiştirmiştir. İkdam ve Yeni Mecmua’da yazılar yazarak Milli Mücadele’ye destek verdi. Bu dönemde yazdığı yazılarını 1929 yılında “Ergenekon” adlı eserinde kitaplaştırdı. Hakimiyet-i Milliye gazetesi ile Cumhuriyet gazetesine yazılar ve fıkralar yazdı. Bu dönemin bir çok ayzarı gibi Yakup kadri’de siyasete girdi ve Mardin milletvekili oldu. 1923 yılında Mutasarrıf Asaf Bey’in kızı, Burhan Asaf Belge’nin kız kardeşi Leman Hanım ile hayatını birleştirdi.
1927 yılında Hüküm Gecesi, 1928 yılında da Sodom ve Gomore adlı romanlarını yayımladı.

1931-1934 yıllarında Manisa milletvekili olarak yeniden mecliste girdi. Cumhuriyet ve Hakimiyet-i Milliye gazetelerinde yazarlık yapmaya devam etti.
1932 yılında Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör, Burhan Asaf Belge ve İsmail Hüsrev Tökin ile birlikte Kadro dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Bu dönemde yazdığı “Yaban “adlı romanı Kadro dergisinde yayımlandı ve büyük yankılar uyandırdı. 1934 yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Tiran’a elçi olarak atandı ve dergi kapanmak zorunda kaldı.

Yakup Kadri, 1935 yılında Prag, 1939 yılında Lahey, 1942 yılında Bern, 1949 yılında Tahran ve 1951 yılında yine Bern elçiliklerine getirildi ve Bern elçisi iken emekli oldu. Zoraki Diplomat adlı eseri, bu görevlerinden dolayı oluştu. Emeklilikten sonra gazetelerde yazarlığa devam etti.
1961-1965 arasında Manisa milletvekili olarak siyasete devam eden Yakup Kadri ,1962 yılında partinin Atatürk ilkeleri ile ters düştüğünü iddia ederek CHP’den istifa etti. 1965 yılında siyasetten çekildi.1966 yılında Anadolu Ajansı yönetim kurulu başkanlığına seçildi. Ankara’da tedavi görmekte olduğu Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde 13 Aralık 1974 yılında hayatını kaybetti.

Yayınlanmış eserleri
Roman
1- Kiralık Konak (1922)
2- Nur Baba (1922)
3- Hüküm Gecesi (1927)
4- Sodom ve Gomore (1928)
5- Ankara (1934)
6- Yaban (1936)
7- Bir Sürgün (1937)
8- Panaroma (2 cilt)1953)
9- Hep O Şarkı (1956)
Öykü
1- Bir Serencam (1914)
2- Rahmet (1923)
3- Milli Savaş Hikâyeleri (1947)
4- Ceviz (1925)
Anı
1- Zoraki Diplomat (1955)
2- Anamın Kitabı (1957)
3- Vatan Yolunda (1958)
4- Politikada 45 Yıl (1968)
5- Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (1970)
Şiir
1- Erenlerin Bağından (1922)
2- Okun Ucundan (1940)
Oyun
1- Nirvana (1909)
2- Veda (1929)
3- Sağnak (1929)
4- Mağara (1934)
Monografi
1- Ahmet Haşim (1934)
2- Atatürk (1946)
Makale
1- İzmir’den Bursa’ya (1922, Halide Edip, Falih Rıfkı Atay ve Mehmet Asım Us ile birlikte)
2- Kadınlık ve Kadınlarımız (1923)
3- Seçme Yazılar (1928)
4- Ergenekon (iki cilt, 1929)
5- Alp Dağları’ndan ve Miss Chalfrin’in Albümünden (1942)