Yalan nedir, neden söylenir?

Yalan, bilerek ve isteyerek gerçekleri gizlemek adına söylenen sözdür.  Değişik amaçlarla gerçeklerin karşı tarafça bilnmesi istenmiyorsa, yalana başvurmak söz konusu olabilmektedir.

Herkesin beklentisi doğruları duymaktır. Yalan, istenmeyen, beklenmeyen birşey olsa da maalesef ki sıklıkla karşılaşan bir durumdur. Yalana başvurmanın birçok sebebi olabilmektedir. Buradan hareketle de yalanı kategorilere ayırmak mümkündür.

Beyaz yalan: Nezaket göstermek, ortamdaki huzuru bozmamak, karşı tarafı üzmemek, vb. masum ve iyi niyetli amaçlarla olumsuz etki gösterecek çok önemli olmayan gerçekler karşı taraftan gizlenebilmektedir.  Örneğin; saçını farklı renge boyatmış bir kişiye, aksini düşündüğü halde saçının kendisine çok yakıştığını söyleyen bir kişi beyaz yalan söylemiş olur. “Yalanın beyazı olmaz, yalan yalandır”. diyenler olsa da sosyal toplumlarda beyaz yalansız söylemlerin bazı ciddi sonuçlar doğurması da mümkün olabilir.

Pembe yalan: Karşı tarafı mutlu etmek, jest yapmak, vb. sebeplerle olmayan bir durumun olduğuna dair söz söylemektir. Sıklıkla aşıklar arasında söylenir. Bir erkeğin kız arkadaşına “Hayatta hiç bir bayanı seni sevdiğim kadar sevmedim.” şeklindeki sözleri pembe yalana güzel bir örnektir. Pembe yalanın ilginç özelliği, karşı tarafın söylenen sözün yalan olduğunun farkında olması, ancak yine de duymaktan mutlu olması, kızmamasıdır. Sözün yalan olduğu bilinse dahi duymaktan yine de mutlu olan kişiler olduğu sürece pembe yalanlar da sürekli otomatik olarak teşvik ediliyor olacaktır.

Mor ya da siyah yalanlar: Aslında “yalan” ile kastedilen tam olarak bu renk yalanlardır. Amaç, iyi sonuçlar doğurması muhtemel bir gerçeğin, bilerek isteyerek gizlenmesi ve olumlu sonuçtan ziyade olumsuz bir sonucun doğmasına sebebiyet verilmesidir. Art niyet ile söylenebileceği gibi tamamen tehdit ve korku sebebiyle de istemeden de söylenebilen yalan tipleridir. Bir öğrencinin okula gelmeyen arkadaşına sorduğunda ertesi gün sınav olduğunu söylememesi, sınava çalışmadan girmesine neden olması da bu renk yalana bir örnek teşkil eder.