Yanıklarda ilk müdahale nasıl olmalı?

Sıcak etkenler, ateş, çeşitli kimyasallar ürünler, kızgın cisimler gibi faktörlerin vücutta cilt yüzeyinde neden olduğu bozulmalara yanık adı verilmektedir. Yanıklar, cilt yüzeyinde etkilenen dokulara göre 3 farklı derecede değerlendirilir. Ciltte yanığa sebep olan etkenlere göre, yaralıya hemen müdahale edilerek yanığın etkileri azaltılmaya çalışılmalıdır. Bu nedenle yanıklarda yapılacak ilk müdahale oldukça önemlidir.

Birinci derece yanıklar, cilt üzerinde kızarıklığa neden olacak doku hasarı ile oluşur. Yanan bölgede ağrı olur ve bunun yanında kızarıkla birlikte hafif bir şişliğe neden olur. Yaklaşık olarak 2 gün içinde kendiliğinden iyileşir.

İkinci derece yanıklar, cildin birinci ve ikinci tabakasında doku hasarı meydana getirir. Yanan bölgede daha ciddi derecede ağrı olur ve ciltte içi su dolu şişlikler oluşur.

Üçüncü derece yanıklar, cildin bütün katmanlarını etkiler. İleri aşamalarda kas ve sinir yapısında da hasar meydana gelebilir. Sinirler hasar gördüğünden, bu derece yanıklarda yanan bölgede ağrı yoktur.

Sıcaklık, ısı sonucu oluşan yanıklarda ilk yardım aşamaları

Yaralı kişi halen ısının etkisindeyse ilk yapılması gereken panik yapmasının engellenmesi ve yaralının ani hareketlerinin durdurulması gerekir.

Suyla ıslatılmış örtüler ve battaniye ile kişinin sarılarak durdurulması ve paniğin yatıştırılması sağlanmalıdır.

Bundan sonraki aşamada hastanın solunum fonksiyonları kontrol edilir.

Ciltteki yaygın olmayan  yanıklarda, yanmış olan bölge en az yarım saat basınçsız soğuk su altında tutulmalıdır.

Vücutta varsa takılar çıkarılmalı ve yanıktan sonra oluşabilecek şişliklere karşı önlem alınmalıdır.

Yaraya yapışmış olan cilt kısmı hariç, yanığa maruz kalmış olan giysiler hastanın üstünden çıkarılır.

Yapışmış giysiler varsa, giysinin kenarlarından kesilmesi ve vücuttan çıkarılması sağlanmalıdır.

Yanığın üstü hazırlanan sabunlu su ile özenli bir şekilde temizlenmelidir.

Ciltte oluşabilecek su kabarcıkları kesinlikle patlatılmamalı ve bu alana bandaj uygulanmamalıdır.

Yanığın üstüne sadece steril ve nemli bir bez ile kapatılmalı, hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.

Sağlık kuruluşuna gidinceye kadar yaralıya evde 1 litre su, 1 çay kaşığı karbonat ve tuz ile hazırlayacağınız karışım içirilmeli ve vücudun sıvı dengesi korunmaya çalışılmalıdır.

Yanmış olan bölge sabunlu su ile dikkatlice temizlenmelidir.

Yanığın derecesine göre, 112 acil yardım aranarak, gecikilmeden tıbbi yarım istenmelidir.

Kimyasal yanıklarda yapılacak ilk yardım aşamaları

Yaralının önce giysileri çıkarılarak, ciltte yanığa neden olan kimyasalın cilde temas etmemesi sağlanmalıdır.

Yanan bölgenin en az yarım saat, basınçsız akan soğuk su ile yıkanması sağlanmalıdır.

Hastanın üzeri uygun bir örtü ile örtülerek, gecikilmeden 112 acil yardım aranarak tıbbi yarım istenmelidir.