Yasemin çiçeği nasıl yetiştirilir?
Oleaceae familyasından olan yasemin çiçeği Her dem yeşil ya da yazın yeşil olup sarılıcı veya dik şekilde büyüyen çeşitleri vardır. Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve ülkemizde doğal olarak yetişir. Türkiyede özellikle Marmara Bölgesinde doğal olarak bulunur. 1,5–3 metre kadar boylanabilen dik duruşa sahip yasemin çiçekleri kesif habitüslü bitkilerdir.
Yaseminin tüm dünyada 200 kadar çeşidi vardır Bunlardan sadece sarı çiçekli olan yasemin (J. fruticons [syriacum]) Türkiye’de doğal olarak yetişmekte olup anayurdu Akdeniz çevresidir. Kıyı bölgelerinde makiler, seyrek ağaçlık ve çalılıklar arasında yetişir. İstanbul çevresinde ve Anadolu’da çok görülür..
Yasemin çiçeği tutunduğu bitkiler üzerinde 8-10 metreye kadar yükselebilir. Beyaz renkte güzel kokulu çiçekleri bulunmaktadır. Daha çok Haziran ve Eylül arasında çiçek açarlar. Anayurdu Asya olup İran’dan Çin’e kadar doğal olarak yetişmektedir. Güzel kokulu olan çiçeklerinden dolayı 15. yüzyılın sonlarında yasemin çiçeği Avrupa’ya girmiştir.
Dağınık ve seyrek bir habitüsa sahip olan yasemin sıcaklığa karşı iyi dayanabilen bir bitkidir. Ancak O°C’nin altındaki sıcaklıklara çok daha hassas olan bir çiçektir.Bilhassa şubat ayında hafif gece donları zarar verebilmektedir.Bu zarar eğer kış kesimi erken yapılmış ve bitki sürgün vermeye hazırlanıyor ise daha yüksek olmaktadır.
Dalları yeşil ve köşeli olan çiçeğin yaprakları karşılıklı ya da sarmal dizilişlidir. Yapraklar genel olarak tüysüzdür. Bazı türlerde bir sapta sadece tek bir yaprak bulunur. Yaprakların kenarları tamdır. Çiçekleri dal ucunda olup beyaz pembe ve sarı renklidir.
Yasemin çiçeği suyu seven bir bitki olmakla bilinir. Bilhassa yaz aylarında sık sık sulanması gerekmektedir. Sık sık sulandığı zamanlarda iki haftada bir suyuna besin karıştırılabilir. Kışın sık sulanmasına gerek yoktur. Toprağının nemli olması çiçek için yeterlidir.
Hafif kumlu ve derin topraklarda çok iyi büyüyüp gelişen çiçeğin toprağının nemli olması gerekmektedir. Kışın toprağın nem oranı diğer çiçeklerde olduğu gibi biraz daha azaltılmadır. Yasemin çiçeğini saksıda yetiştiriliyorsa saksısı ilkbahar mevsiminde değiştirilebilir. Bu bitkiler daha çok serin yerleri sever. Kış aylarında bulundukları yerin sıcaklığı ortalama 10 derecenin üstünde olmamalıdır. Kışı sıcak ortamlarda geçirmeleri, yapraklarının bitlenmesine yol açabilir. Kışı sıcak ortamlarda geçiren yasemin çiçeği, çiçeklenmez.
Birçok çiçekte olduğu gibi yaseminin üretimi çelik ve daldırma ile yapılmaktadır. Kasım ayında kuvvetli olan sürgünlerden 20 cm uzunluğunda hazırlanacak olan çelikler açık araziye ya da soğuk yastıklara dikilir. Sonraki ilkbaharda nisan ayında köklenme sağlanır. Köklenen çelikler bu aylarda söküldükten sonra geliştirme yastıklarına aktarılır. Çelikle üretimde diğer bir çelik alma zamanı yaz aylarında hazırlanan yarı odunsu çeliklerin köklendirilmesi ile yapılmaktadır. Yaz aylarında 7,5–10 cm uzunluğunda hazırlanmış olan çelikler sisleme altına ya da sıcak yastıklara dikilirler. Bu yöntemde köklenme oranı ortalama % 90–100 arasındadır.
Yaseminler bir duvar ya da ağaca dolanarak tırmanırlar. Çiçeklerinin rengi ve kokusu nedeni ile süs bitkisi olarak yetiştirilir. Aydınlık olması koşulu ile iç mekanlarda yetiştirilmektedir.
Yasemin çiçeği uçucu yağ taşımaktadır. Uçucu yağ parfümeri sanayinde kullanılmaktadır. Çiçeklerinden hazırlanan çay göğüs yumuşatıcı ve sinirleri yatıştırıcı olarak kullanılmaktadır. Yaseminin dallarından ağızlıklar yapılmaktadır. Genel olarak çiçeklerinden hazırlanan yasemin çayı kullanılır. Bu çay göğsü yumuşatır ve sinirleri yatıştırmaktadır. Damarları açma özelliği vardır.
Bazı Yasemin çeşitleri :
1. Jasminum angulare
2. Jasminum angustifolium
3. Jasminum auriculatum
4. Jasminum azoricum
5. Jasminum beesianum
6. Jasminum dichotomum
7. Jasminum floridum
8. Jasminum fluminense
9. Jasminum fruticans
10. Jasminum humile
11. Jasminum grandiflorum
12. Jasminum mesnyi
13. Jasminum multiflorum
14. Jasminum nitidum
15. Jasminum nudiflorum
16. Jasminum officinale
17. Jasminum parkeri
18. Jasminum polyanthum
19. Jasminum pubescens
20. Jasminum rex
21. Jasminum sambac