Yatırım nasıl yapılır?

Her hasat dönemi tarlalarda çiftçinin ürününü toplayan traktörler ve biçerdöverler görülmektedir. Toplanmış olan buğday, mısır ve diğer tahıllar ambar ve silolarda depolanır. Bu işlerde kullanılan makineler ve yapılar çiftçilerin sermayesidir. Sermaye ile ilgili önemli bir nokta sermaye malının kendisi için değil, başka malların üretiminde gerekli olduğu için edinilmesidir. Zaman zaman bir traktör daha almak,bir yapıyı daha çok geliştirmek gerekli olabilir. Sermayeye yapılmış olan bu eklemeler yatırım olarak adlandırılır.

Yatırım sadece çiftliklerde değil, hemen hemen her alanda ihtiyaç duyulan bir durumdur. General Motors, Ford, Mercedes gibi otomobil ve kamyon üreten büyük firmalar fabrikalarında, preslere, boyama fırınlarına ve montaj ekipmanlarına büyük ölçüde yatırım yaparlar. Bu firmalar ayrıca araştırma ve geliştirme yatırımları da yaparak gelecekte üretecekleri motorlu araçların güvenli ve insanların satın almak isteyecekleri türden araçlar olmasını sağlamaya çalışır.

İnsanlar evlerine yeni oda eklemek, garaj yaptırmak ya da merkezi ısıtma sistemi kurmak biçiminde daha küçük ölçekli yatırımlara girişirler bütün bu örneklerde olduğu gibi sermaye miktarı artar, böylece çiftçi gelecekte daha fazla buğday, motorlu araç firması da daha çok araba üretebilir. Ev sahibi ise daha rahat bir yaşam sürer.
Yeni bir traktöre bir fabrikaya ya da merkezi ısıtma sistemine yatırım yapmak oldukça pahalıdır. Bazen firma ya da aile bu amaç için para biriktirir. İnsanlar gelirlerinin tümünü harcamayarak, bir bölümünü daha sonra kullanmak üzere biriktirirlerse tasarruf etmiş olurlar. Firmalar da karlarının bir bölümünü alıkoyarak tasarruf ederler. Tasarruf eden tek canlı insan değildir. Örneğin sincap yazın toplamış olduğu fındıklardan bazılarını kışın yemek üzere saklar. Köpekler kemikleri başka bir vakit yemek için toprağa gömer. Ama insanlar ile hayvanların davranışları arasında önemli bir fark vardır. İnsanlar kendilerine mal olandan daha fazla kazanç sağlayacağını düşündükleri fabrika ve makinelere yatırım yapmak için tasarruf yaparlar. İnsanlar tasarruf yapmalarındaki temel amacı budur.

Hemen yatırım yapmak isteyen bazı kişi ya da kuruluşlar yeterli tasarrufa sahip olmayabilir. Diğer yanda başka kişi ve firmaların elinde gelecekteki yatırımlar için tasarruf ettikleri ve o anda kullanmadıkları para olabilir. Bu noktada bankalar önemli bir rol oynar. Uzun dönemde yatırım yapmayı tasarlayanların tasarruflarını toplayarak hemen yatırım yapmak isteyen ama yeteri sermayesi olmayana borç verir. Tasarruflarını bankaya yatıranların uzun dönemdeki yatırım planlarını tamamlamaları için borçluların aldıkları borcu zamanında ödemeleri gerekir. Aslında tasarrufçuların ve yatırımcıların sayısı çok fazladır ve dikkatli bir banka ivedi ödemeleri karşılamaya yetecek kadar parayı rezervlerinde bulundurur.

Tasarrufçuların paralarını bankaya yatırmalarını özendirmek için mevduat sahiplerine bir miktar ek para ya da faiz ödenmektedir. Bankaların henüz yeterince gelişmediği eski zamanlarda insanlar tasarruflarını evlerde saklarlardı. Günümüzde ise bankalar faiz ödeyerek yatırımcılara aktarabilecekleri parayı kendilerine çekerler. Yatırım yapmak amacı ile bankadan borç alan firma ve kişiler aldıkları para karşılığında bankaya faiz öderler. Bu faiz mevduatlara ödenen faizin biraz üzerindedir. Faizin farklı oranlarda alınması bir taraftan bankanın giderlerini karşılamasını sağlarken, diğer taraftan da yatırımcıları borçlanmış oldukları parayı akıllıca kullanmaya yöneltir.
Tasarruf edenlerin ellerindeki parayı yatırıma çekebilmenin bir başka yolu da borsalardır. Firmalar çıkarmış oldukları hisse senetleri ve tahvilleri borsada satarlar. Burada da tasarruf sahiplerinin paralarını kullanmanın karşılığı olan yıllık faizi şirketler öder.

Devletlerde halka ulaşım, eğitim ve sağlık hizmetlerini verebilmek için okul, hastane, yol, köprü yapımı gibi yatırımlar yapar ve bu yatırımlar için gerekli olan harcamaları toplamış olduğu vergilerden karşılar.