Yem bitkileri desteklemeleri nedir?

Yem, hayvancılık ilgili faaliyetlerde maliyetleri artıran en önemli unsurlardan biridir. Meralardan faydalanılmasının ve yem bitkilerinin hayvancılık faaliyetleri yapan yürüten işletmeler tarafından üretilmesinin, maliyetleri ciddi miktarda düşürücü etkisi vardır. Bundan dolayı hayvancılık faaliyetlerinin daha ekonomik olarak yapılabilmesi için Türkiye’de yem bitkileri üretiminin artırılması konusunda 2000 yılından bu yana Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından sertifikalı tohum kullanımı ve üretim desteklemesi ile tarımsal işletmelere yönelik alan bazlı bazı desteklemeler verilmektedir.

Ayrıca yem bitkisi üretimi yapan işletmelere yönelik hibe yollu makine – ekipman destekleri de yine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından verilmektedir. Yem bitkilerinin desteklenmesi ile 2000 yılına göre yem bitkisi ekilişlerinde önemli miktarda artışlar yaşanmıştır. Hayvancılık yapmadıkları halde söz konusu yem desteklerini almak için üretim yapan işletmeler, ot borsalarının olmamasından dolayı ürettikleri kaliteli kaba yemi uygun fiyata pazarlayamamaktadırlar. Ayrıca ekiliş alanlarının artmış olmasından dolayı sertifikalı tohum talepleri artmış olmasına rağmen 2006 yılından beri verilen sertifikalı yem bitkisi tohumu üretim desteklerinin düşük tutulmasından dolayı da özel sektör üretimde fazla istekli davranmamış ve sertifikalı yem bitkisi tohumu ithalatında ciddi artışlar meydana gelmiştir. Sonuç olarak, yeni politikaların oluşturulması ile gelişmiş ülkelerin yem bitkileri ekiliş oranları seviyesine ulaşılarak hayvancılık sektörünün kaliteli kaba yem ihtiyacı karşılanabilecektir.

Hayvancılığın en önemli unsurlarından biri besin kaynaklarının en ekonomik şekilde elde edilmesidir. Hayvanların günlük rasyonlarının yaklaşık olarak yarısı kadar kaba yem (%60 kaba yem – %40 kesif yem) bulunmalıdır. Ekonomik olarak hayvancılık yapmak isteyen işletmeler, kaliteli kaba yem ihtiyaçlarının önemli bir kısmını çayır – meralardan ya da yem bitkileri üreterek karşılamak zorundadırlar. Kaliteli kaba yem olmadan süt sığırcılığı yapılması mümkün değildir. Süt sığırlarının sindirim faaliyetlerinin düzenli olması ve istenilen veriminin alınabilmesi için mutlaka yeterli düzeyde kaba yem tüketmeleri gerekmektedir. Çok gözlü mide sistemine sahip olan hayvanlar günün yaklaşık 8 saatini yiyerek 8 saatini de geviş getirerek geçirmektedirler.

Kaba yem bitkileri içinde baklagil yem bitkileri protein bakımından son derece zengin ve kaliteli kaba yemdir. Buğdaygil yem bitkileri ile çayır ve meralardan sağlanan çeşitli kuru otlar da kaliteli kaba yemlerdendir. Bunun yanı sıra danesi için yetiştirilen tahılların ot ve samanları bilhassa protein bakımından son derece fakirdir.

Yemler besin maddeleri içeriklerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır:
1- Kaba Yemler
2- Sulu Kaba Yemler
3- Otlatılan çayır – mera ve yayla bitkileri
4- Biçilerek veya doğranarak yedirilen bitkiler (yeşil yemler)
5- Silajlar
6- Konservecilik veya insan gıdası artığı olan yeşil yemler
7- Kuru Kaba Yemler
8- Buğdaygil kuru otları
9- Baklagil kuru otları
10- Baklagil – Buğdaygil karışımı kuru otlar
11- Baklagil – Buğdaygil samanları
12- Kesif Yemler
13- Enerji Yemleri
14- Tahıl daneleri
15- Değirmencilik yan ürünleri
16- Şeker pancarı posası
17- Melas
18- Selektör altı ve elek üstü ürünler
19- Hayvansal ve bitkisel yağlar
20- Diğer enerji yemleri
21- Protein Ek Yemleri
22- Bitkisel kaynaklı protein ek yemleri
23- Yağlı tohumlar ve küspeleri
24- Hayvansal kaynaklı protein yemleri
25- Protein olmayan azotlu bileşikler

20.05.2000 ihli Resmi Gazetede yayınlanan ‘Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Karar’ ile ilgili olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, çok yıllık ve tek yıllık yem bitkileri üretimini ve yapay mera tesisine yönelik hazırlanan projeleri, belirli şartlar altında desteklemeye başlamıştır.

01.01.2006 ihinde Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Uygulama Esasları Tebliği (Tebliğ
No: 2006/9) yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğ ile ülkemiz hayvancılığının geliştirilmesi ve hayvansal üretimin artırılması amaçlanmıştır. Çok yıllık ya da tek yıllık yem bitkileri üreten üreticiler 2006 yılından sonra Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı olmak şartı ile bu desteklerden faydalanmışlardır. Bu tebliğ ile yonca (sulu), korunga, tek yıllık yem bitkileri ve silajlık mısır (sulu) ekilişlerine ve tesis edilen yapay çayır meralara alan bazlı destek verilmeye başlanmıştır. 2007 yılından itibaren silajlık tek yıllık yem bitkileri ile kuru şartlarda yetiştirilen yonca ve silajlık mısırlar da desteklenmeye başlanmıştır.