Yenilebilen mantarlar nelerdir?
1- Horoz Mantarı
Yurdumuzun nemli ve yumuşak hava nedeniyle özellikle karadeniz bölgesinde çok bulunan bir mantar çeşididir. Mantar şapkasının üzeri, mantarın sarı, ve düzdür. Şapkanın kenarları genç mantarlarda düz ve içeriye kıvrıktır.Gelişmiş mantarlarda, şapkanın kenarları dalgalı olup kenar uçlarında kıvrımlıdır. Şapkanın altında kenardan ayağa doğru uzanan yivler bulunmaktadır. Yivler aşağıdan yukarıya doğru çatallaşıp uzanır. Mantarın eti sarı ve beyaz’dır. Kendine özgü hoş bir kokusu vardır.
Horoz mantarları geniş veya iğne yapraklı ağaçların olduğu yerde yetişmektedirler. Bundan dolayı çok değişik ortamlarda onlarla karşılaşmak mümkündür. Yosunlu veya ot yetişen arazilerde sık sık rastlamak mümkündür. Genç ve gelişmiş mantarlar bir arada geniş topluluklar halinde bulunurlar. Büyümeleri, oldukça yavaştır. Özellikle havalar kuru olduğu zaman gelişme hemen hemen durur.
2- Huni Horoz Mantarı
Horoz mantarının akrabası olan bu mantar son derece ufaktır. Şapkası, ağzı yukarı doğru olan bir huni şeklindedir. Bu yüzden bu isimle anılır. Mantar şapkasının üzeri, açıktan koyuya doğru değişen gri kahverengidir. Şapkası huni biçimindedir.Şapkanın altında lamel gibi görünen yüzeysel yivler bulunmaktadır. Yivler sarı ve gri renkte, seyrek ve çatallı olup ayakucuna doğru uzanırlar. Gelişkin mantarlarda, gençlere göre şapka ile ayak arasında renk farkı daha çok belirgindir. Ayak dardır ve sarı-kahverenginden, sarıya doğru değişik renklere sahiptirler. Sarılık uca yaklaştıkça daha fazla belirginleşir.
Soğuğa karşı oldukça dayanıklıdır. Yosunlu çam ormanlarında, karışık ormanlarda daha çok yetişir. Yosunların arasında gömülü olarak bulunabilir. Bundan dolayı fark edilmesi zordur.
3- Sığır Dili mantarı
Mantar şapkasının şekli engebeli ve kenarlardan kıvrımlıdır. Üzeri mat olup, rengi beyazdan açık turuncuya kadar değişen tonlarda olabilir. Şapkanın altında , üstü ile aynı renkte olan dikenimsi çıkıntılar bulunmaktadır. Genel olarak bu çıkıntılar sapın üst tarafına doğru devam ederler. Mantarın sapı genellikle şapka ile aynı renkte ya da şapkadan biraz daha açık renktedir. Mantarın eti, geri kalan kısmı ile aynı renktedir. Mantarın ayağında ve şapkasında kızıl ve kahverengi lekeler bulunmaktadır.
Sığır dili mantarı çok çeşitli yerlerde yetişebilen bir mantardır. İğne yapraklı ormanlarda ve karışık ormanlarda da yetişebilir. Kayın, palamut, meşe, köknar ağaçlarının altında ortaya çıkarlar.
4- Kanlıca Mantarı
Mantarın bilinen adı Kanlıca Mantarı dır. Melki Mantarı adı da verilmektedir. Mantarın adı, büyük bir porsiyon yendikten sonra çiş renginin kırmızılaşmasından ileri gelmektedir. Mantar bütünüyle gevrek bir yapıya sahiptir. Kolay bir şekilde kırılarak küçük parçalara ayrılabilir. Gövde kesildiği, kırıldığı veya berelendiği zaman havuç suyuna benzer ve koyu portakal renginde bir sıvı çıkar. Şapkanın üzeri açık veya koyu portakal renginde dar, merkezi halkalar ile kaplıdır.Gövdenin üzerinde değişik şekil ve büyüklükte yeşil lekeler bulunmaktadır. Şapkanın altında bulunan lameller portakal rengindedir. Mantarın eti beyazdır.
Genellikle iki türü bulunur. Bir tür köknar ağacı ile diğer türü çam ağacı ile sembiyoz yaşadığından genellikle bu tür nemli ormanlarda yetişir. Çam iğnelerinin altında gruplar halinde bulunurlar.
5- Şemsiye Mantarı
Mantarın bilinen adı Şemsiye Mantarı dır. Turna Bacağı diye de bilinir. Mantarın adı, çok büyük bir şapkası ve şapkasına göre dar ve uzun bir sapa sahip olmasından ileri gelmektedir. Şapkanın üzerinde bulunan kahverengi zar, şapkanın büyüyüp gelişmesi ile birlikte parçalanır ve açık renkli şapkanın üzerinde pullar şeklinde kalır. Şapkanın altında beyaz, sık ve derin lameller bulunur. Ayak üzerinde aynı biçimde beyaz et üzerinde, düzgün olmayan zikzak harelerden oluşmuş bandlar bulunur. Mantarın eti şapkada beyaz ve yumuşaktır. Şemsiye mantarı çürükçüldür. Yani ölü bitki artıkları üzerinde yetişmektedir. Genellikle orman kenarlarında, açık çimenlik yerlerde gruplar halinde bulunur.
6- Kızaran Şemsiye Mantarı
Şemsiye mantarına göre, şapka çapı ve ayak uzunluğu oldukça küçüktür.Bu mantarda, ayak üzerinde zikzak bandlar asla bulunmaz. Mantar kesildiğinde veya yaralandığında derhal o noktada kızarır. Bundan dolayı mantarın sapını tırnağımızla hafifçe kazıyarak cinsini hemen öğrenebiliriz.
7- Söbelen Mantarı
Mantarın bilinen adı Söbelen Mantarı dır. Mantarın adı, bilhassa genç mantarların, söbe yani oval olmasından ileri gelmektedir. Bu mantara Pösteki Mantarı adı da verilmektedir. Gelişmiş türlerinin şapkası çan biçimindedir ve üzerinde beyaz, dantel gibi geniş pullar bulunmaktadır. Şapkanın tepesi düz ve sarı-kahverengidir.Genç mantarlar silindirik, giderek uzun yumurta biçimindedir. Ayak beyaz ve içi oyuk olup borumsudur. Şapkadan çok kolaylıkla ayrılır. Şapkanın oluşumundan başlayarak ayağın çevresinde ince, gevrek bir halka bulunur. Mantarın eti beyaz olup şapkada çok incedir. Toprak ve yol kenarlarında hatta asfalt yollar boyunca bile kolaylıkla yetişirler. Çok çabuk gelişirler.
8- Kuzugöbeği Mantarı
Mantarın bilinen adı Kuzu Göbeği Mantarı dır. Şapkaları püskülsüz bir kukuleta gibidir.Şekilleri konikten dairesele kadar değişir.Şapkanın dış yüzeylerinde değişik biçimlerde oluklar ve odacıklar bulunur.Hepsi de içi boş silindir biçiminde, gelişmiş saplara sahiptir. Rengi kahverengi ile gri-kahverengi arasında değişmektedir. Sap açık renkli ve düz yüzeylidir. Üzerinde küçük beyaz tanecikler bulunmaktadır. Hem şapkanın hem de sapın içinde boydan boya uzanan bir boşluk bulunmaktadır
Mantarın eti ince olup beyaz ve gevrektir. Hem geniş yapraklı ormanlarda ve hem de özellikle iğne yapraklı ormanlarda yetişmektedir.
Cincile, tirmit mantarı, imparator mantarı, diğer öenmli ve sık rastlanan mantar türleridir.