Yerel yönetim nedir?

Bir ülkede idari ve siyasi yetkilerin bir kısmının merkezi yönetimin dışında olan otoritelerce kullanılmasına yerinden yönetim denir. Yerinden yönetim idari ve siyasi yönetim olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
1- Siyasi Yerinden Yönetim
Siyasi gücün merkezi yönetim ile bölgesel yönetim üniteleri arasında bölüşümüne siyasi yerinden yönetim denir. Bu sistemde siyasi otorite merkezde toplanmamış çeşitli birimler arasında paylaştırılmıştır. Bu ilke ile meydana gelen il, cumhuriyet, kanton ve eyalet gibi bölgesel yönetim türleri, egemenliğin bir parçası durumundadırlar. Bölgesel yönetim birimlerine yasama ve yürütme konularında bir takım yetkiler verilmektedir. Bu bölgesel yönetim birimlerinin yetkileri federal anayasa tarafından kullanılmaktadır.

Federal yönetim sistemini ortaya çıkaran, siyasi yerinden yönetimdir. Federalizm üniter devlet sisteminden oldukça farklı ve onun karşıtı bir siyasi sistemi temsil etmektedir. Üniter devlet sisteminde örgütlenme, merkezi yönetim ve yerel yönetimler olmak üzere iki şekilde ortaya çıkmaktadır. Federal sistemlerde ise yerel yönetimler ile merkezi yönetim arasında bir idari kademe daha bulunmaktadır. Bu kademeye eyalet denmektedir. Federal sistemde üçlü bir kademenin olması, yönetimler arası ilişkilerin üniter devlet yapısından daha karmaşık bir özellik kazanmasına sebep olmaktadır. Eyaletler merkezi yönetim gibi otoritesini doğrudan halktan almaktadır. Eyaletler merkezi hükümetin otoritesine karşı korunmaktadır.

2- İdari Yerinden Yönetim
Yerel özelliğe sahip kamu hizmetleri ile ekonomik, kültürel, ticari ve teknik bazı konularda merkezi yönetimin hiyerarşik yapısı dışındaki kamu tüzel kişiliklerince yürütülmesine idari yerinden yönetim denir. İdari yerinden yönetim bütün devletlerde uygulanan bir sistemdir. Bu sistemin amacı aşırı merkeziyetçiliğin doğuracağı sakıncaları yok etmektir.

Yerinden yönetim sisteminin özellikleri şunlardır:
1- Bu sistem ile ortaya çıkan kuruluşlar özerk bir yapıdadır. Buradaki özerklik bağımsızlık ve dokunulmazlığı ifade etmez.
2- Hizmetten yararlana bireyler daha aktif ve katılmacı haklara sahiptirler.
3- Bu sistemin kuruluşları müstakil tüzel kişiliklere sahiptirler.
4- İdari yerinden yönetim kuruluşlarının kendilerine ait özel bütçeleri mevcuttur.
5- Bu sistemin ortaya çıkardığı kuruluşlar kendi organları tarafından yönetilir.
6- Yerinden yönetim ile merkezi yönetim arasında idari vesayet ilişkisi mevcuttur.
7- İdari yerinden yönetim kuruluşları kanun ile kurulurlar.
Yerel yönetim sisteminin faydasını şöyle sıralayabiliriz:
1- Demokratik değerlerin gelişmesini sağlar
2- Hizmetlerin ihtiyaçlara ve şartlara uygun olarak yürütülmesini sağlar.
3- Hizmetlerde gecikmeyi ortadan kaldırır , etkinlik ve verimlilik sağlar.
4- Merkezi yönetimin yükünün hafiflemesine yardımcı olur.

Yerel yönetim sisteminin sakıncalarını şöyle sıralayabiliriz:
1- Kamu hizmetlerinin eşit ve dengeli dağıtılamaması söz konusudur.
2- Birlik ve bütünlüğün bozulmasına neden olabilir.
3- Yerel yönetim birimlerinde ölçek sorunlarının yaşanması söz konusudur.

Yerel yönetim sistemini fonksiyonel ve coğrafi yerinden yönetim olmak üzere iki gruba ayırabiliriz.
1- Fonksiyonel Yerinden Yönetim
Belirli bazı işlevlerin merkezi yönetimden alınarak özerk kurumlara aktarılmasına fonksiyonel yerinden yönetim denir. Burada belirli bazı kamusal fonksiyonlar özel statüye kavuşturulmaktadır. Böylece merkezi yönetimin hizmet yükü uzman birimlere transfer olmaktadır. Söz konusu fonksiyonlar böylece daha gerçekçi, çabuk ve verimli yürütülmektedir.
2- Coğrafi Yerinden Yönetim
Bir takım idari görevlerin yürütülmesi yetkisinin, karar organları seçmenlerin oyları ile belirlenmiş bölge, il, belediye veya köy gibi faaliyetleri belirli bir coğrafi alan ile sınırlı yönetimlere verilmesidir.