Yüksek ateş nedir?

Oral (ağızdan) ölçüldüğünde 37,5 , koltukaltından ölçüldüğünde 37, rektal (makattan) ölçüldüğünde ise 38 C derece olan vücut ısısına “yüksek ateş” ;tıp dilinde de “hiper termi” denir.

Vücut ısısı normalde 36-36,5 C derecedir. Bu ısı, vücuda giren yabancı mikroorganizma (bakteri, virüs gibi) ile vücutta başlayan mücadelenin neticesinde yükselişe geçer. Yabancı mikroorganizma vücuda girdiğinde pirojen adı verilen bir madde salgılarlar. Pirojene karşılık vücut da endojen adında bir madde salgılar. Bu gelişmeler neticesinde vücudun ısıyı dengede tutan termoregülatör bölgesi harekete geçer. Hayati organlarda (beyin, akciğer, gibi) bir yağ asidi bileşiği sentezlenir ve vücut ısısı yükselmeye başlar.

Yüksek ateş özellikle küçük çocuklarda riskli bir durumdur. Aşırı yükselmesi havaleye sebebiyet verebilmektedir. Havale ise hayati riskler de dahil olmak üzere birçok riski beraberinde getiren önemli bir durumdur. Ateşin düşürülmesi, kritik seviyelere ulaşmasının beklenmemesi lazımdır. Antipiretik (Ateş düşürücü) ilaçlar ve tampon uygulaması ile ateşle mücadele edilmelidir. Tampon uygulaması; çok soğuk olmayan bir suya batırılmış temiz bezlerin alın, koltuk altı, kasık, ayak bileği gibi ateşi düşmesinde etkili olacak bölgelere konmasıdır. Bezler sürekli değiştirilerek ateş düşene kadar uygulamaya devam edilir. Bu uygulamada su yerine kolonya, sirke gibi sıvıların kullanılması yaygın olmakla birlikte yanlıştır. Zira, uçucu özellikleri olan bu maddelerin ateşi düşürme üzerinde etkileri olmayacaktır.

Yüksek ateş bir hastalık değil, bir belirtidir. Ateşin yükselmesi vücudun bir mikroorganizma ile mücadele ettiğinin işaretidir. Ancak, ilk müdahalelere rağmen düşmeyen ateş, yükselmeye devam ediyorsa gecikmeden tıbbi yardım alınmalıdır. Özellikle küçük çocuklarda havale riski oluşacağından düşmeyen inatçı ateşe tıbben müdahale edilmelidir.

Yüksek ateş, hastada üşümeye ve titemeye sebebiyet verir. Bu durumda birçok anne çocuklarını üşüdükleri düşüncesi ile giydirir, üstünü örter, ki bu çok yanlıştır. Ateşin daha da yükselmesine sebebiyet verecek hayati bir hatadır. Tam tersine böyle bir durumda; hastanın üstü açılmalı; kıyafetleri, ince iç giyim kalana kadar çıkarılmalıdır.