Yumurta dondurma nedir?
Yumurta dondurma işlemi Amerika’da başlayarak, tüm dünyaya yayılan bir uygulamadır. Bu işlemin amacı, çiftlerdeki üreme yeteneğini daha ileri yaşlara taşımaktır. Günümüzde kadınların etkin şekilde kariyer odaklı çalışma temposunun olması, iş yaşamlarında buna uygun şekilde bir koşuşturmanın içine dâhil olmaları nedeniyle, ilerleyen yaşlarında bebek sahibi olamama sıkıntıları, bunun faydasını anlamak için yeterli olur. Yumurta dondurma çiftlere ileri yaşlarda bile çocuk sahibi olma fırsatını veren bir uygulamadır. Kadınlar doğumlarıyla birlikte, belirli bir yumurta sayısıyla doğar. Yaşamlarında düzenli bir şekilde, her adet döneminde belli sayıda yumurta kullanırlar. Yaşlarının ilerlemesi nedeniyle yumurtalıklarındaki yumurta rezervi gittikçe azalır. Yaşlarının ilerlemesi yüzünden kadınlarda kalan yumurtaların kalitesi de azalır. Bu yüzden yaşı ilerleyen kadınların gebe kalma olasılıkları gittikçe düşer. Bu etki kadınlarda 35 yaşından başlayıp giderek zayıflar ve 40 yaşlarıyla birlikte daha etkili olur.
Yumurta dondurma genç yaşlarda kadınlara da uygulanır
Yumurta dondurma işlemi sadece ilerlemiş yaşlardaki kadınlar için değil, genç yaşta çeşitli hastalıklar yüzünden yumurtalıklarında hasar oluşabilecek olan kadınlarda da uygulanır. Bu kanser tedavileri sırasında uygulanacak kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamalarda yumurtalıkları tahrip olması gibi etkenlerde tercih edilir. Yumurtaların alınması kadınlara bu tür tedaviler uygulanmadan önce olur ve dondurulur. Bu işlem tedaviden sonra, dondurulan yumurtaların tekrar kadına nakledilmesi sayesinde gebelik şansını arttırır. Bu tür tedavilerden sonra gebe kalmak için, sadece yumurta dondurma işlemi faydalıdır. Bu etkiyle kadının her yaşta ve her zaman doğurganlığını koruması sağlanabilir.
Yumurta dondurma işlemi kimlere uygulanmaktadır?
- Kanser tedavisi görecek kadınlara uygulanır.
- İleri yaşlarda olan kadınların çocuk sahibi olması için uygulanır. Genç yaşlarında yumurtaları dondurulmuş olan kadınlar, ileri yaşlarında bu yumurtalar sayesinde çocuk sahibi olabilir. Anne olmayı erteleme sebepleri olan kadınlar bu işlemi her zaman yapabilir.
- Tüp bebek tedavisi sırasında yumurta toplama gününde erkekten sperm elde edilemezse, kadından elde edilen yumurtalar dondurulabilir.
- Ailede kalıtsal erken menopoz varsa, yumurtaların dondurulmasıyla bu risk ortadan kalkar.
- Yumurtalıklarındaki yumurta rezervi az olan kadınlar ve yumurta gelişimi yeterli olmayan kadınlarda biriktirme için yumurta dondurma işlemi yapılabilir. Bu uygulama sayesinde daha fazla embriyo elde edilmesi sağlanır.
- Herhangi bir sorun olmasa bile, ileri yaşlarında doğurganlık özelliğini kaybetme kaygısı duyan kadınlara bu yöntem uygulanabilir
Yumurta dondurma işleminde başarı oranı nedir?
Kadınlar için uygulanan yumurta dondurma işleminin, kadının 35 yaşına kadar yapılması tavsiye edilmektedir. Bunun nedeni bu yaşla birlikte yumurtaların kalitesindeki bozulmadır. Bu işlem her yaşta yapılsa da, genç yaşlarda yapılacak yumurta dondurma işleminden elde edilen yumurtaların kalitesiyle aynı olmaz. Bununla kadının gebelik şansı daha yüksek olacaktır. Teknolojide olan gelişmelerle beraber, yumurta dondurma işlemi sürekli olarak geliştirilmeye çalışılmaktadır. Yeni gelişmeler yumurta dondurma işleminde, yaklaşık % 30 başarı oranı elde edilmesini sağlamıştır. Yumurta dondurma yapılan her yüz kadından otuzunda gebelik elde edilir. Embriyo dondurmayla çözme aşamasında gebelik elde etme başarı oranı ise, % 40-50 kadardır.
Kadınlar kanser tedavisinden önce yumurtalarını dondurmalı mıdır?
Geçmiş yıllarda yumurtaların dondurulup, yeniden çözdürülmesinde daha başarısız olan yumurta dondurma işlemi, günümüzdeki uygulamalarla daha yüksek bir başarı oranıyla uygulanır. Her ülkede yasal şekilde uygulanmasa da, yasal olarak yapıldığı ülkelerde başarılı bir şekilde gerçekleştirilir. Ülkemizde bile son yıllardaki çalışmalarda, kanserli hastaların dokularının dondurulmasıyla ilgili, tıbbi raporların doğrultusunda yumurta dondurma işlemi yapılmasına dair çalışmalar olmaktadır. Kadınların üreme hakkındaki özgürlükleri kanser hastalığı nedeniyle kısıtlanmamalıdır. Tedaviden sonra bebek sahibi olabilmeleri için, kadınların kanser tedavisinden önce yumurtalarını dondurmalarına olanak sağlanmalıdır.
Dondurulmuş yumurtadan embriyo elde edilir mi?
Geçmiş yıllarda uygulanan yavaş dondurmayla ve hızlı çözmeyle yapılan yumurtalar sayesinde daha çok sayıda gebelik elde etme şansı yoktu. Fakat günümüzde camlaştırma adı verilen yöntemler sayesinde yumurtalar şoklanır ve bu şekilde dondurulur. Bu yumurtalar kullanılacağında oda ısısında çözdürülür ve mikroenjeksiyon yöntemiyle döllendirilir. Bu embriyoların ihtiyaç olanları anne rahmine yerleştirildikten sonra, kalanları yeniden kullanılmak üzere dondurulur. Bu işlem özellikle tüp bebek tedavisi yapılırken maliyetleri düşüren oldukça önemli bir etkendir.
Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılır?
Kadının âdetinin başlamasıyla birlikte, ortalama 10 gün kadar hormon tedavisi uygulanır. Bu tedaviyle elde edilen yumurtalar, laboratuvarda vitrifikasyon yöntemiyle dondurulur. Dondurulan yumurtalar ileri bir zamanda kullanılacağı döneme kadar saklanır.