Zihin haritası nedir?
Zihin haritası sözcüklerin ve düşüncelerin birbirine bağlanmasıyla, bunların anahtar sözcük ya da düşünce etrafında toplanması için kullanılan bir diyagramdır. Düşüncelerin meydana getirilmesi, görsel bir şekle getirilmesi, tasarımı ve sınıflandırılmasıyla, eğitim, organizasyon, karar alma ve problem çözmede kullanılır. Bilgiler arasındaki anlamsal veya diğer bağlantıları gösterecek resimli bir diyagramdır. Bunlar çoğunlukla diyagram, resim, kelime ve çizgileri içermektedir. Bir kelimeyi ya da fikri düşünmeniz durumunda, beyin bunlardan fışkıran sözcüklere ve düşüncelere ulaşmaktadır. Bu düşüncelerle bağlantılı olacak çok sayıda düşünce bulunur. Bu süre ilk düşünceden başlayıp, sonsuza kadar devam edebilir.
Bilgi çağında zihin haritaları her açıdan sizlere yardımcı olabilir. Beyindeki kelime, liste, çizgi kullanma gibi becerileri geleneksel not alma tekniğinde belli oranda faydalı olabilir. Bu yöntemde genellikle tek renk kullanılır. Kişi yeteneklerinin sadece yarısından fayda sağlayabilir. Tek renkle alınmış olan notlar genellikle monoton ve sıkıcı olur. Zihin haritası da, bir not alma ve düşünme tekniği olarak kullanılmaktadır. Bu şekilde notlar daha yaratıcı alınır, daha kolayca hatırlanır ve kişinin konuyu daha kolay öğrenmesi sağlanır. Bu yol beynin bilgiyi algılaması ve saklanması için en uygun tekniktir.
Zihin haritası beyinde saklanan bilgilerin görsel açıdan resmini yaratır. Bununla beyindeki bilgiler hafızada daha kolay tutulur ve kâğıda daha kolay aktarılır. Kişide olan yaratıcı düşünceyi ortaya çıkarıp, zaman kazandıracak bir yöntemdir. Kişiler bu tekniği öğrendikleri zaman ders çalışma ve planlama, problem çözmek, konuşma hazırlamak, özet çıkarmak gibi çok sayıda konuda başarılı olabilir. Bununla beraber şekiller, renkler, semboller ve çizimler bu yöntemde birlikte kullanılabilir.
Zihin haritası neye yarar?
- Beynin gerçek potansiyelini açığa çıkarmak için, evrensel anahtar sağlayıcı grafik tekniğidir.
- Beynin korteksinde olan tüm alanları tek bir yolla devreye sokar.
- Beynin düşündüğü gibi öğrenmeyi sağlayıcı çalışma tekniğidir.
- Akılda tutulması gereken bilginin bütün halinde kalmasını sağlar.
- Detayların daha iyi görünmesini sağlar.
- Beynin sağ ve sol bölümünü bir arada kullanmayı sağlar.
- Kelimelerin resme dönüşümünü sağladığından, bilginin devamlı olarak hatırlanmasına yardımcı olur.
- Düşüncelerin kâğıda döküldüğü somut ve hızlı bir hatırlama tekniğidir.
- Tasarımı ve şekilleri kişiye özel olan bilgidir.
Zihin haritası nerede kullanılır?
Bu yöntem düşünüldüğü gibi sadece hızlı not alma tekniği değildir. Kullanım alanları oldukça geniştir. Bu alanların bazıları ise;
- Hedef oluşturma: Kişiler günlük işleri, planlamaları ya da uzun vadeli hedefleri belirlerken zihin haritasından faydalanabilir.
- Toplantı hazırlığı: Toplantıdan önce üzerinde durulması gerekli olan konular bu yöntemle belirlenir ve toplantıda sunulabilir.
- Sunum hazırlığı: Kişiler sunum yapmaktan biraz korkarlar. Topluluğun önünde konuşmaktan, konuşacaklarını unutmaktan ve özellikle hata yapmaktan çekinirler. Zihin haritasıyla konuların belirlenmesi ve akılda kalıcı yöntemler tespit edilmesi kolay olur.
- Raporlama: Bir konu hakkında rapor hazırlanırken, bu teknik kullanılabilir. Bu teknikle raporu daha iyi toparlar, etkili bir rapor hazırlayabilirsiniz.
- Birleştirme: Birbirine benzer şeyleri zihninizde bir araya getirip, bir bütünlük sağlayabilirsiniz.
- Not tutma: Bu zihin haritasının en fazla kullanıldığı bir alandır. Bununla kısa bir çalışma sonucunda bilgileri hatırlayabilirsiniz.
- Beyin fırtınaları: Beyin fırtınası yaratıcı düşünmede, yeni fikirlerin oluşturulmasında çok etkilidir. Zihin haritasıyla beraber kullanıldığında, daha güçlü duruma gelir.
Zihin haritası nasıl hazırlanır?
Zihinde yapılan haritalama temel düşünce ve bu düşünceye bağlı olan fikirleri detaylandırıp, bunlar arasında ilişki kurma tekniğidir. Diğer tekniklerle kıyaslanırsa, daha kolay bir çalışma sağlayıcıdır. Bunlar kişiye özel simge ve kelimeler kullanılıp yapılır. Hafızaya alınacak olan düşünceler uzun cümleler yerine, 2-3 tane anahtar kelimeden oluşur. Bunlar daha sonra dallar, oklar ve bağlayıcılar sayesinde birleştirilir. Bunlar bellekte bağlanıp, yeni bilgiler oluşturulmasına ve hatırlanmasına yardımcı olmaktadır.