Ziya Osman Saba kimdir?
Ziya Osman Saba, 30 Mart 1910 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Binbaşı Osman Bey, Paris askeri ateşesi olarak görev yapmıştır. Okumaya meraklı bir ailede büyümüştür. Bu onun için büyük bir şans olmuştur. Ancak henüz sekiz yaşında iken annesini kaybetmiş ve sonrasında kardeşini kaybetmiş olan olan yazar , bu zamansız kaybın hüznünü hep hissetmiş ve eserlerine yansıtmıştır. Ziya Osman Saba, dokuz yaşında yatılı öğrenci olarak Galatasaray Lisesi’ne kaydolmuş ve 1931 yılında buradan mezun olmuştur.
İlk şiiri 1927 yılında, lise öğrencisi iken Servet-i Fünun dergisinde Ziya imzasıyla yayımlanmıştır. Lisede bir yıl sınıfta kalınca bir alt sınıftaki Cahit Sıtkı Tarancı ile tanışma imkanı bulması, edebiyat dünyasında ender görülen bir dostluğun oluşmasını sağlamıştır. Dostu Cahit Sıtkı’nın öğrencilik yıllarından itibaren kendisine yazmış olduğu mektupları bir araya getirmesi ile ilk basımı 1957 yılında yapılmış olan Ziya’ya Mektuplar adlı ünlü kitap oluşmuştur.
1928 yılında altı lise arkadaşı ile birlikte (Sabri Esat, Yaşar Nabi, Muammer Lütfi, Cevdet Kudret, Vasfi Mahir, Kenan Hulusi) Yedi Meşale isimli ortak bir kitap yayımladılar. Ziya Osman Saba, kitabın başarısı üzerine Yusuf Ziya’nın desteğiyle çıkarılan ve sekiz ay yayımı devam eden aynı isimdeki derginin kurucu yazarları arasında yer almıştır. Ömrü boyunca bu topluluğun şiir anlayışına bağlı kalan tek Yedi Meşaleci olmuştur. Derginin kapanmasından sonra şair, şiirlerini Milliyet ve İçtihat’ta yayımlatmıştır. Dönemin ünlü dergilerinden Varlık Dergisi’nin kurulmasından sonra ise metinlerini orada yayımlatmaya başlamıştır.
Ziya Osman Saba, 1927 yılından başlayarak ölümüne dek devam edecek olan şiir serüveninde kendi çizgisini oluşturmuş ve bu çizgiyi yakalayana kadar da içerik olarak pek çok şiir biçimi denemekten asla çekinmemiş bir şairdir. Kitap oluşumunda hayli titiz ve kişiliğini yansıtan bir derleme yapmaya özen gösterişi, üzerinde önemle durulması gereken bir husustur.
Sinir hastası olan kuzenine aşık olan Ziya Osman Saba, ailesinin bütün itirazlarına rağmen liseyi bitirdiği yıl onunla evlenmiştir. 12 yıl süren bu evlilik şairin mutsuz ve karamsar olmasına neden olmuştur .
1936 yılında yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamlamış ve aynı yıl İstanbul’da askerliğini yapmıştır. Hukuk eğitimine devam ederken bir yandan da Cumhuriyet Gazetesi muhasebe servisinde çalışan Ziya Osman Saba, çalışma hayatına 1938 yılında işe başladığı Emlak ve Eytam Bankası’nda uzun yıllar devam etmiştir.
1943 yılında ilk eşi olan kuzeninden ayrılmıştır . Yine 1943 yılında Yedi Meşale’den sonra ilk kitabı olan “Sebil ve Güvercinler” adlı kitabı yayımlanmıştır. ABC Kitabevi’nin yayımladığı bu kitapta 66 şiiri yer almaktadır. 1944 yılında, çalıştığı bankada tanıştığı Rezzan Hanım ile ikinci evliliğini yapmış ve ilk evlilikten kalan karamsarlığı üzerinden atmıştır. Bu evlilikten Orhan ve Osman isimli iki oğlu olmuştur.
Ziya Osman Saba, Emlak ve Eytam Bankası tarafından Ankara’ya tayin edilmesi üzerine bir süre burada yaşadıysa da İstanbul özleminden dolayı 1945 yılında bankadaki görevinden ayrılmıştır. İstanbul’da Milli Eğitim Bakanlığı Basımevi’nde tashih şefi (düzeltmen) olarak görev yapmaya başlamıştır. 1947 yılında ikinci kitabı olan “Geçen Zaman” yayımlanmıştır. Varlık Yayınları tarafından basılan “Geçen Zaman” adlı bu eseri, şairin “Sebil ve Güvercinler” kitabındaki şiirlerle 1943-1946 arasında yazdığı şiirlerin bir araya getirilmesinden oluşturulmuştur. 1950 yılında geçirdiği bir kalp krizinden dolayı bu işi de bırakmak zorunda kalan Ziya Osman Saba, yaşamının geri kalanında arkadaşı Yaşar Nabi’nin sahibi olduğu Varlık Yayınları’nın kitaplarını evinde basıma hazırlayarak geçimini sağlamıştır.
1952 yılında ilk hikâye kitabı olan “Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi” yayımlanmıştır. 29 Ocak 1957 tarihinde İstanbul’da bir kalp krizi sonucu Kadıköy’deki evinde hayatını kaybetmiştir.
Şiirleri
1. Yedi Meşale (1928)
2. Sebil ve Güvercinler (1943)
3. Geçen Zaman (1947)
4. Nefes Almak (1957)
5. Bir Yer Düşünüyorum
6. Çocukluğum
7. İstanbul
8. Deniz Kıyısındaki Kulübe
9. Bir Oda Bir Saat Sesi
Öyküleri
1. Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi (1952)
2. Değişen İstanbul (1957)