Zührevi hastalık nedir?

Enfeksiyonlara sebebiyet verebilen mikropların vücuda “cinsel temasla” bulaşmasına neden olan tüm hastalıklar, zührevi hastalık sınıfına girmektedir. Türk Dil Kurumu Sözlüğü bünyesinde “zührevi” şeklinde bir kelime bulunmamasına rağmen alışkanlıktan ötürü zührevi hastalıklar şeklinde kullanılan tabirin modern Türkçedeki karşılığı; “cinsel yolla bulaşan hastalıklar” şeklindedir. Her ne kadar tanımda bu hastalıkların “cinsel yolla” bulaştığı belirtilse de, zührevi hastalık sınıfına dahil olan bazı hastalıkların emzirme ve kan alıp vermek suretiyle bulaşması da söz konusudur. Ayrıca uyuşturucu bağımlıların aynı iğneyi paylaşması sonucu bazı zührevi hastalıkları kapması da mümkündür. Bu sebepten ötürü zührevi hastalıkların cinsel yolla bulaşabileceği gibi, diğer şekillerde de kişiye bulaşabileceği unutulmamalıdır. Zira anne adayındaki bazı zührevi hastalıklar doğum öncesinde bebeğe de geçebilmektedir.

Mantar ve tekhücrelilerden parazitlere, virüslerden bakterilere hastalığa sebebiyet verebilen tüm mikrop ve benzer canlılar zührevi hastalıkların kaynağı olarak tanımlanmaktadır. Zührevi hastalıklar kendi içlerinde çok çeşitli dallara ayrılmakla birlikte genel olarak hastalığın bulaşmasına neden olan mikrop ya da canlıya göre sınıflandırılmaktadır. Bu bağlamda zührevi hastalıkların genel hatlarıyla dört temel gruba ayrıldığı söylenebilir: bakteriyel, viral (virüs kaynaklı), parazit ve tekhücreli kaynaklılar. Bir parazit türü olan bitler de çok çeşitli hastalıkların yayılmasına neden olabilmekte ve bu nedenle de zührevi hastalıklara neden olan faktörler arasında incelenmektedir. Eklembacaklılar şubesine dahil olan böcekler olan bitler gibi uyuz böcekleri de “kan yoluyla” beslendiğinden, insanların çok çeşitli ve “ölümcül” olarak kabul edilen hastalıklara yakalanmasına neden olabilmektedir. Bu sebepten ötürü bu tür parazitlerin neden olduğu hastalıklar da bazı durumlarda zührevi hastalık sınıfına dahil edilebilir.

Hepatit B, AIDS, Herpes Simpleks, genital bölgedeki bazı çıbanlar ve cinsel organda görülen bazı kanserler virüsler sebebiyle kaynaklanan zührevi hastalıklardır. Rahim ve makat kanserine neden olan birçok farklı virüs türü kişiye cinsel birliktelikle ya da kan temasının yaşandığı durumlarla bulaşabilmektedir. Bakterilerin bulaştırdığı zührevi hastalıklara; kasık mantarı, Donovanoz, Frengi, NGU, Belsoğukluğu, Klamidya enfeksiyonu ve Şankroid gibi rahatsızlıklar örnek verilebilir. Belsoğukluğu ve Frengi gibi zührevi hastalıklara sebep olan bakteriler de birçok farklı cinsel temas yöntemiyle kişiye bulaşabilmektedir. Zührevi hastalıkların hangi cinsel temas yoluyla bulaşacağı da hastalığın türüne göre değişmektedir. Ancak genel olarak bilinenin aksine vajinal ve anal yol dışında bazı zührevi hastalıklar oral yolla da bulaşabilmektedir. Zührevi hastalıklardan korunmanın en etkili yolu ise tek eşlilik olarak bilinmektedir. Çok eşli yaşayanların ise korunması, bu tür rahatsızlıklara yakalanma ihtimallerini kritik seviyede azaltmaktadır.